Volgens verschillende online bronnen is een nerd een onaantrekkelijk iemand, die sociaal onbeholpen is en de laatste modetrends niet volgt. Een nerd heeft affiniteit met computers en duikt graag met zijn of haar neus in de boeken. Herkenbaar?

Jij bent ook een nerd!

Klopt deze omschrijving wel? Is iemand die iets met computers doet en een afwijkende modesmaak heeft meteen een nerd? Zijn Steve Jobs, Bill Gates en Marc Zuckerberg nerds? Ben jij een website optimizer, verdien je een zakcentje (of misschien wel meer) met je affiliate websites? Ben je een online marketing consultant, een hacker net zoals Stefan Esser, draag je een bril en houd je van aparte kleding of maakt het je juist helemaal niets uit wat je draagt? Dan is de kans groot dat ook jij in de volksmond een nerd wordt genoemd. Onzin natuurlijk! Maar wat is een nerd dan en waar komt het woord vandaan?

Er bestaan verschillende theorieën over waar het woord nerd vandaan komt. Zo bestaat er de uitdrukking ne’er-do-well. Deze uitdrukking werd ingekort tot ne’erd wat uiteindelijk weer verkort werd tot het hedendaagse woord nerd met als betekenis: iemand die zich op het randje van de maatschappij bevindt. Echter, er is geen enkel historisch bewijs voor deze verklaring.

Revenge of the Nerds

Het woord nerd komt al zo’n 50 jaar voor in ons taalgebruik. Vanaf 1980 begon men te speculeren over de herkomst en betekenis van het woord. De film Revenge of the Nerds uit 1984 zette de nerds met hun belachelijke kleding en hun nerd pride op de kaart. Het was okay om een nerd te zijn. Dat was de boodschap van de film. De hersenloze ‘pretty boys’ in de film hadden het nakijken…

Snerd, knurd, nert, nurd, nut & turd

Een paar jaar later, in 1987, publiceerde John C. Dvorak een column in PC Magazine over de herkomst van het woord nerd waarin hij verschillende theorieën waaronder de ne’er-do-well theorie afschiet omdat ze nergens op berusten. Lezers van Dvorak dachten dat een nerd iets te maken had met Mortimer Snerd, een buikspreekpop die werd gebruikt door buikspreker Edgar Bergen in de jaren 30. Anderen dachten dat het eerst werd gespeld as knurd, oftewel drunk achterstevoren. Nerd kan ook gezien worden als variatie op nert, een term uit de surfwereld. Volgens weer een andere theorie is de originele spelling nurd, een samenvoeging van nut en turd. En dan zijn er nog de acroniemen. Altijd fout. Hier zal ik niet verder op ingaan, maar de nieuwsgierige nerd onder jullie zal dit linkje wel kunnen waarderen.

Dr. Seuss: “If I ran to the Zoo”

In 1950 publiceerde Dr. Seuss “If I ran to the Zoo” waarin hij een verzameling van intrigerende creaties uit de doeken doet, zoals de Nerkle, een Seersucker, een Preep een Proo en een Nerd. De zin waarin hij voor het eerst de nerd noemt luidt:

“And then, just to show them, I’ll sail to Ka-Troo And Bring Back an It-Kutch a Preep and a Proo A Nerkle a Nerd and a Seersucker, too!”

en de nerd is geboren. In mijn ogen een zin die een nerd eer aan doet. De vraag blijft echter hoe het woord nerd gebruikt door Dr. Seuss zijn huidige betekenis heeft verkregen en waarom juist dit woord zo populair is geworden. Waarom niet nerkle?

Een mogelijke verklaring voor de betekenis is het gebruik door jongeren. De eerste voorbeelden van jongeren die het woord nerd gebruiken, stammen al uit 1951, om precies te zijn 8 oktober 1951. Uit een artikel in Newsweek over het taalgebruik van tieners: “In Detroit,” according to the article, “someone who once would be called a drip or a square is now, regrettably, a nerd, or in a less severe case, a scurve.”

Wellicht is dit alles etymologiseren naast de kwestie. Arnold Zwicky, een taalkundige aan de Stanford University, zegt dat eigenaardige woorden als nerd:

“don’t necessarily have a historical source of the ordinary sort,” but instead may be inventions drawing on “distant echoes of an assortment of existing words.”

We kunnen concluderen dat we de nerd zelf gemaakt hebben. Een vleugje snerd, een tikkeltje Seuss en een mespuntje knurd hebben allemaal bijgedragen aan de onaantrekkelijke en sociaal ietwat onbeholpen nerd zoals we hem of haar tegenwoordig kennen. Dus niet boos worden als jij voldoet aan de omschrijving, je was er immers zelf bij ;)

Het is moeilijk te meten of een nerd eerder een positieve of negatieve associatie heeft. Voel jij je als lezer van dit artikel aangesproken? Vind jij jezelf een nerd of ken je nerds? Zo ja, wat maakt een nerd volgens jou nou een nerd?