Mijn allereerste echte opdracht voor mijn rechtenstudie liet ik door mijn moeder typen op een elektrische typemachine. Handig! De computer had ik vanuit een ooghoek al wel zien staan hoor, in de bieb van de Universiteit en ik had ook al één mail verstuurd, maar begreep er niks van en dacht: “die trend laat ik gewoon links liggen.”
Als ik in het weekend naar huis ging gooide ik een kwartje in de telefoon op het perron om te zeggen dat de trein vertraagd was en dit beste mensen, speelt zich allemaal 15 jaar geleden af. Eigenlijk best lang, ik schrik er inderdaad zelf ook een beetje van als ik het zo opschrijf. Maar goed, het gaat niet over mij, het gaat nu even over Afrika en de vlucht van de mobiele telefoon aldaar in slechts 10 jaar tijd.
De mobiele telefoon in Afrika
Want op CNN.nl was op 13 september jl. een stukje te lezen over de mobiele telefoon in Afrika en met name in Nigeria. De foto die bij het stukje is geplaatst toont een fietsende man met een mobiele telefoon in zijn ene hand en een sigaret in zijn andere. Het ziet er niet heel gezond uit dus, maar ook daar gaat het niet over. Blijkbaar is het aantal mobiele telefoons in de afgelopen 10 jaar gestegen van ongeveer 100.000 landlijnen naar bijna 100 miljoen mobiele telefoons. En dát maakt het Afrika’s grootste telecommarkt. Ik vind het een behoorlijk aantal, maar ik heb geen idee hoeveel mobiele telefoons ‘we’ eigenlijk in Europa, in Nederland of in de wereld hebben.
Het mobiele landschap
Volgens Euretco.nl groeit het aantal mobiele telefoons in Nederland gestaag. We hebben in Nederland zo’n 8,2 miljoen mobiele internet gebruikers onder ongeveer 16,7 miljoen inwoners, terwijl er wereldwijd 6 miljard mobiele telefoons in gebruik zijn. Vergelijk dat met ongeveer 1,7 miljard tv’s of 1 miljard pc’s. De mobiele telefonie is dus groot, maar die in Nigeria is groter, ongeveer 150 miljoen inwoners hebben 100 miljoen mobieltjes, dat is twee derde van de bevolking en dat in 10 jaar tijd! In heel Afrika zijn overigens een half miljard mobiele telefoons in omloop.
De voordelen van de groei
In het artikel worden zeven grote voordelen van deze explosieve groei opgesomd. Mensen doen hun bankzaken via de telefoon, de mobiele telefoon wordt gebruikt om ongenoegen te uiten tegen heersende regimes en het onderwijs krijgt een boost. Via Mxit, Afrika’s grootste social media platform, worden bijvoorbeeld onderwijs tools verspreid en gebruikt en dit ‘mobiele leren’ wordt groter en groter. De mobiele telefoon wordt in vluchtelingenkampen gebruikt om families te herenigen, boeren krijgen informatie over het weer en ontvangen tips en tricks over hun werk.
Maar het mooiste voorbeeld onder de genoemde is toch wel dat van de 28-jarige Ghanese student die een plan bedacht om het verstrekken van nep-medicijnen tegen te gaan. Op de verpakking van bepaalde medicijnen wordt een unieke code geprint. Die code komt tevoorschijn als je een laagje ‘wegkrabt’ en als je de code smst krijg je informatie over de echtheid van het product. Waanzinnig idee en dan ook overgenomen in Azië waar men zich met hetzelfde probleem geconfronteerd zag.
Zeven voordelen in heel Afrika en Zuid-Afrika? Shaun Trennery (oprichter van Safindit) vroeg ik naar de beste Zuid-Afrikaanse initiatieven. Hij noemt: Motribe, WayTag, MobiFlock and wederom MXit. “De mobiele telefoon is niet weg te denken uit het Afrikaanse leven. De potentie voor kleine bedrijven is aanzienlijk, ik ben er vreselijk enthousiast over en daarom ben ik ook MHub gestart.”
Zet de groei door?
Enthousiasme alom dus. De vraag die dan rijst is of Afrika’s mobiele groei door zal zetten en dat is afhankelijk van verschillende factoren. Is Afrika aantrekkelijk genoeg ondanks een heleboel factoren die samenhangen met een onaantrekkelijk investeringsklimaat:
“(..) extreme pricing pressure, an increasingly unattractive investment environment, and continued regulatory risk. Hesitancy on the part of investors could jeopardize Africa’s next wave of telecommunications investment and growth, the rise of 3G-enabled mobile broadband, or the widespread adoption of the Internet in Africa.”
Lees meer in dit kritische artikel op Booz.com van 2 mei 2012.
In verbinding
De mobiele telefoon is niet meer weg te denken uit steeds meer levens. Zelfs de armste Afrikaanse mens tovert nog het nieuwste mobieltje uit zijn zak. We zijn in verbinding, onderwijs wordt toegankelijker en Afrika voorziet zelfs Azië van innovaties. Zoveel vertraging als treinen hebben, zo snel verandert het mobiele telefonie landschap blijkbaar. Maar goed, sommige dingen veranderen gewoon nooit en dat is ook wel zo rustig. Of niet?
