Hoe zit het ook weer met als en dan? O ja, het is ‘Ik ben even groot als hij’ en ‘Ik ben groter dan zij’. Je hoeft dat ons, publiek van 42bis, niet te vertellen, want we weten dat allemaal.
Toch blijft het voor veel anderen noodzaak het uit te leggen, want ook in Friederike de Raats recente boekje Hoe bereidt je een paard? komt dit onderwerp aan de orde. Dezelfde regel, dezelfde uitleg. Bij een vergrotende trap gebruiken we ‘dan’, bij een stellende trap schrijven we ‘als’. Helaas vergeet De Raat de valkuil in deze kwestie te bespreken, want in de praktijk ligt het toepassen van de regel jammer genoeg wat ingewikkelder. En steeds vaker zie ik dat schrijvers in die kuil tuimelen en dus is het tijd geworden dat iemand zijn stem verheft om die ongevallen eens en voor altijd de kop in te drukken.
Zo groot
Waar gaat het om? We zagen net al: het is ‘zo groot als…’ en ‘groter dan…’ (vergrotende trap). Het is ook ‘zo veel als’, want ook daarin zit de constructie ‘zo … als’. Nu kwam ik de volgende zin tegen:
…dat tienermeisjes 2x zoveel kans liepen om te beginnen met Twitter dan hun mannelijke tegenpolen…
De schrijver dacht waarschijnlijk: die meisjesgroep is groter dan de groep van mannelijke tegenpolen, dat is dus een vergrotende trap, ik ken de regels, hoppekee, we gebruiken hier ‘dan’. En daar gaat hij/zij helaas de mist in. Want wie de zin uitkleedt, ziet staan ‘2x zoveel…’. En wat hoort daarbij? Inderdaad: als. Tweemaal zoveel … als.
Opdracht
Een keertje oefenen nog. Lees de zin en bedenk: wat moet er staan, als of dan?
Tegenwoordig worden bijna drie keer zoveel fouten gemaakt met de woorden ‘als’ en ‘dan’ als/dan vroeger.
Duidelijk? Nooit meer doen, niemand niet.
