Het is tijd om orde aan te brengen in de chaos die sociale media heet. Alles wat online is en/of op je smartphone staat en waar meer dan één persoon bij betrokken is, wordt tegenwoordig in het hokje ‘sociale media’ gestopt. Ten onrechte, vind ik.
Neem nou Whatsapp en Twitter. Je kunt die twee echt niet aan elkaar gelijkstellen met zulke verschillende eigenschappen. Ja, het zijn allebei programma’s om online te communiceren. Maar daarmee houdt de gelijkenis op. Wat zijn dan de verschillen?
Whatsappen doe je met mensen die jouw telefoonnummer hebben en jij dat van hen. Een telefoonnummer geef je niet zomaar weg aan Jan en alleman, tenminste, ik niet. Bij Whatsapp communiceer je dus meestal met mensen die je (goed) kent. Waar ik persoonlijk Whatsapp heel handig voor vind, is voor groepen, zoals die van mijn volleybalteam. Zo zijn we altijd op de hoogte van elkaars aan- en afwezigheid en andere beslommeringen zonder dat onze mailbox volloopt met ‘reply alls’. Whatsapp is een heel gesloten communicatiemiddel waarbij je alleen contact hebt met mensen die je ook zou kunnen bellen. En vaak komt het zelfs in de plaats van bellen; want hoe fijn is het dat ik zelf kan bepalen wanneer ik op je vraag wil reageren! Maar is het ook een sociaal netwerk? Dat betwijfel ik.
Als je aan mij vraagt waar ik als eerste aan denk bij een sociaal netwerk, is het Twitter. Twitter is naar mijn mening het meest open sociale netwerk. Je kunt volgen wie je wil en anderen kunnen jou gaan volgen. Tenminste, als je het gebruikt waar het voor bedoeld is: zonder slotje op je account. Twitteraars delen kennis met elkaar en alles is voor iedereen vindbaar. Alhoewel het af en toe neigt naar een ons-kent-ons-kliekje doordat mensen een beperkte groep anderen volgen (zoals alleen collega’s), zijn de mógelijkheden om het anders te doen onbeperkt. Nee, je kent meestal niet elkaars telefoonnummers en je wisselt ook geen aan- en afwezigheden uit; je deelt er dingen die voor een breed publiek interessant zijn.
Mate van openheid
Om een beetje orde in de chaos te creëren en de bestaande online communicatiemiddelen te rangschikken, heb ik onderstaand plaatje gemaakt. Je ziet er de grootste sociale media van dit moment op volgorde van de mate van openheid. Vanzelfsprekend staan Whatsapp en Twitter aan de twee uitersten van dit continuüm. Daartussen:
- Sociale intranetten: besloten, voor je eigen collega’s (kan heel groot zijn), maar wel interactief;
- Facebook: iets minder besloten, afhankelijk van je privacy-instellingen;
- LinkedIn: nog iets minder besloten want je wil wel gevonden worden voor die topbaan!
- Pinterest en Instagram: open maar wel bedoeld voor specifieke doelgroepen;
- Blogs: open en vindbaar voor iedereen.
Dus, vooruit, al de bovengenoemde media mogen van mij best sociale media (maar geen netwerk) heten, maar dan wél met deze voetnoot van openheid erbij. Hoe verder je naar rechts gaat in het plaatje, des te groter het potentieel bereik en netwerk wordt en dus, hoe socialer het medium is. Stop daarom met het op één hoop gooien van al deze media! Hun mate van openheid maakt uit voor de functie van het medium. Jongeren die van Facebook afgaan en Snapchat en Whatsapp gaan gebruiken, hebben misschien eindelijk doorgekregen dat Facebook voor hun doeleinden veel te open is. Ze willen onderling communiceren, zonder bemoeienis van buiten. Dat is op Facebook niet (meer) mogelijk. Zo bezien is het allemaal heel logisch.
Nu we orde op zaken hebben gesteld, staat het je vrij om weer verder te appen, Podio-en, liken, endorsen, Pinnen, Instagrammen, bloggen of twitteren. Proost!
16 comments
Ik vind whatsapp toch wel een prima social netwerk, zeker met die nieuwe list features. Het ligt natuurlijk een beetje aan je definitie van social, maar wat mij betreft is het kenmerk van social is 'het communicatie platform'. Social is gebaseerd op platform communicatie in plaats van directe communicatie. Het platform ontkoppelt mensen in tijd en plaats. In social laat je communicatie achter op een platform, zodat die door anderen kan worden gevonden. Met whatsapp kan dat prima.
@patricksavalle: lijsten in Whatsapp?! Die optie ken ik niet en kan ik ook niet vinden!
Mijn ergernis kwam voort uit het feit dat WA vaak in een adem wordt genoemd met Twitter maar dat dat voor mijn gevoel niet klopte. Ik kwam uit op de mate van openheid dat het verschil tussen de divers sociale media aangeeft. En ja, laat iemand eens een goede definitie maken van sociale media! ;-)
@patricksavalle: lijsten in WhatsApp?! Die optie ken ik niet en kan ik ook niet vinden.
Mijn ergernis kwam voort uit het feit dat WA vaak in een adem wordt genoemd met Twitter maar dat voor mijn gevoel niet klopte. Ik kwam uit op de mate van openheid dat het verschil tussen de diverse sociale media aangeeft. En ja, laat iemand eens een goede definitie maken van sociale media! ;-)
Wanneer de definitie is dat een Social Netwerk perse open moet zijn heb je gelijk, maar zo zwart/wit moet je het niet zien. Ik bereid momenteel een onderzoek voor waarin ik wil vaststellen of de groepen in WhatsApp ook als Sociaal Netwerk kunnen zien.
Daarbij is WhatsApp maar een voorbeeld van een Messenger, er zijn meerdere apps die veel meer mogelijkheden hebben om het meer de vorm van een sociaal netwerk aan te nemen (denk aan Line en WeChat)
@dim: dat onderzoek klinkt interessant! Ga je de resultaten ervan tzt ook delen? Op een sociaal netwerk?! ;-)
@dim: dat onderzoek klinkt interessant! Wil je de resultaten tzt ook delen? Op een sociaal netwerk? ;-)
Ook met bijvoorbeeld Twitter is het een heel verschil of het gebruikt als een gesloten account waarin je alleen bekenden toelaat en bekenden volgt of een open twitter-account waarmee je juist veel nieuwe contacten wilt leggen. Ook met facebook kan je in een besloten groep communiceren. Dus of iets een sociaal netwerk (los van de definitie) hangt niet alleen van de tool af maar misschien wel meer van de manier waarop het gebruikt wordt. Mee (on)eens?
@eric visch: mee eens! Maar met een slotje op Twitter gebruik je het middel niet waar het ooit voor bedoeld was, en ik ben in mijn plaatje uitgegaan van de uitgangspunten van de middelen. Ook Facebook doet erg haar best om alles zo open mogelijk te maken door telkens de privacy-instellingen weer aan te passen.
Het hoge doel van een sociaal netwerk, een community, is platformonafhankelijkheid. Dat leden elkaar ook op andere plekken kunnen/willen ontmoeten, incl. offline. Maar koffiedrinken met forumgenoten is geen sociaal netwerk meer, daarvoor is het te persoonlijk.
In de grote brei van sociale netwerken (toen ik vroeger op fora, messageboards en chats zat, hadden we het gewoon over fora, messageboards en chats) en mogelijkheden denk ik dat het wel goed is om verschil in benaming te maken. En het voorstel van Natalie kan ik me goed in vinden. Open vs gesloten, en dus sociaal vs persoonlijk.
@tasmijn: thanks! :-)
Whatsapp is geen sociaal netwerk, het is een communicatiemiddel in je sociale netwerk. Als ik makkelijker wil praten met mensen die ik beter leer kennen op Twitter dan wissel ik ook telnrs uit. Whatsapp komt in mijn privésfeer en is voor mij hetzelfde als sms. Mis overigens e-mail n beetje in dit lijstje. Dus eens met Bas en Natalie.
@anneliesje: het is geen compleet lijstje, maar het geeft een beeld. Google+ had ik er bijv. ook nog in kunnen noemen. E-mail kan wat mij betreft op dezelfde plek als Whatsapp en sms.
Ik sluit mij aan in het rijtje hier boven. Whatsapp op zichzelf is geen sociaal medium. Maar inderdaad wel een middel om in contact te blijven met je sociale netwerk. E-mail is inderdaad echter in mijn ogen ook een manier om contact te houden met je netwerk. Dus duim omhoog voor Bas, Annelies en top schrijfster Natalie
@JurreK: dank voor je reactie!
Ook ik vind Whatsapp geen sociaal media app. Je promoot jezelf niet op een website. Wel heb je een staus die je kan laten zien maar om nou te zeggen dat ik daar me informatie vandaan haal om te zien wat anderen bezig houd, nee.
@patrick: precies!
Comments are closed.