Het is 20.45 uur en vol spanning zijn de ogen van de wereld gericht op de website FreeSnowden, waar Edward Snowden in een live chat een uur lang vragen zal beantwoorden.
Wachten
Het wachten biedt een mooie kans om alvast even te spieken in de vragen die onder vermelding van #AskSnowden de revue passeren en ik check last-minute nog even een paar berichten uit de diverse media. Als ik een artikel lees over journalist Glenn Greenwald ben ik met een achtergrond in de journalistiek toch minstens nieuwsgierig naar de beweegredenen van Snowden om, ondanks maanden van onbeantwoorde e-mails, aan niemand anders het verhaal te vertellen. Ik besluit niet verder te zoeken naar de diverse speculaties die het internet rijk is en formuleer de vraag in minder dan 140 tekens voorzien van #AskSnowden. Screenflow is ondertussen bezig mijn beeldscherm van die bewuste avond te vereeuwigen. You never know..
Aandacht
Alle vragen kunnen op de nodige concurrentie rekenen en de kans om mijn vragen dan ook daadwerkelijk beantwoord te zien worden kan dan ook niet anders worden omschreven als zeer klein. Ik ben dan ook verbaasd dat een aantal tweeps de vragen opmerkt en een paar virtuele complimenten stuurt. Het resulteert uiteindelijk in een constante stroom aan updates over de staat van de zwaar overbelaste servers, die duidelijk hard moeten werken om de hoeveelheid verkeer te kunnen verwerken. Aan de andere kant van de wereld is het middag en de belangstelling duidelijk niet minder. Als een kwartier later dan gepland de eerste vraag in beeld verschijnt, concludeert de tweep waarmee ik in gesprek ben geraakt dat onze vragen zeer waarschijnlijk lost in the pile of Q’s zijn en dus bedenken we een sociale strategie. We stellen opnieuw onze brandende vragen en retweeten en favorieten elkaars vragen in de hoop ze straks op het scherm te zien verschijnen.
Politiek
Het onderwerp politiek wordt natuurlijk besproken. Aan bod komt eveneens de speech die president Obama een week eerder hield. “Do you think it’s a shame that Obama gave his NSA speech before his Privacy and Civil Liberties Oversight Board reported?” Het is een typisch verzoek om een mooie quote en een stevige uitspraak. Journalisten begrijpen dat. Snowden laat zich echter niet verleiden. Het antwoord dat volgt is 100% politiek correct. Het kan dan ook maar weinig als een antwoord op de bewuste vraag worden beschouwd. Het antwoord is toch interessant. Volgens een Amerikaanse rechter kennen de massa-spionage praktijken geen enkele basis in de wet. Het succesvol opsporen van terroristen en andere kwaadwillenden zou de praktijken van bestaansrecht moeten voorzien. Het aantal daadwerkelijk ontdekte complotten en ander onheil is echter blijven steken op nul. Aan de andere kant zou de Amerikaanse grondwet (volgens de federale overheid) minstens 120.000.000 keer te zijn overtreden door de NSA.
Bescherming
Aan de orde kwam eveneens de Whistleblowing Protection Act. Volgens Snowden bewijst zijn zaak de noodzaak om deze wetten te veranderen. Aangezien contractors in de national security arena niet op bescherming van deze wetten kunnen rekenen. Opvallend. Het is niet ondenkbaar dat werknemers zoals Snowden, die via Booz Allen Hamilton voor de NSA werkte, zaken zien die het spreekwoordelijke daglicht niet kunnen verdragen. Het probleem is duidelijk voor wie de definitie en functie van de klokkenluider kent.
Freedom
Het potentiële risico dat het massaal en volstrekt willekeurig (lees: zonder dat er ook maar de minste reden/verdenking bestaat) verzamelen (en opslaan overigens) van data in de breedste zin van het woord met zich meebrengt, kwam onvermijdelijk aan de orde. Volgens Snowden zouden het verzamelen van deze enorme hoeveelheden data en massa-spionage de vrijheid van onschuldige burgers aantasten. The chilling effect. Verschillende wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat we ons daadwerkelijk anders gaan gedragen als we ons er van bewust zijn dat we in de gaten gehouden worden.
Gevaar
Het andere gevaar dat deze praktijken met zich meebrengen, is dat zogenaamde databases of ruin worden aangelegd. Retroactive investigation. Als iemand op de radar van de overheid opduikt, kan met een paar simpele klikken iemands complete leven worden doorzocht. Het zou natuurlijk van pas kunnen komen wanneer een crimineel pas in een later stadium daadwerkelijk als verdachte wordt aangemerkt. Vast. Het verzamelen en opslaan van de meest persoonlijke data is naar mijn bescheiden mening dan ook vooral gevaarlijk om een andere reden. Als data het nieuwe goud is, dan zijn al deze gegevens (die zo ongeveer iemands complete leven tot in detail bevatten), vast en zeker ook goud voor kwaadwillenden. Stel eens voor dat iemand de database weet te hacken.. Ik vond het dan ook jammer dat dit punt onbesproken bleef.
You might not remember where you went to dinner on June 12th 2009, but the government does.
Tot slot
Aan het einde van de twee uur durende chat bleven veel vragen onbeantwoord. Zo ook mijn eigen vragen. Hoe heb ik de chat ervaren? Mwah. Ik vond het allemaal niet heel spannend. Geen nieuwe onthullingen. Geen stevige statements. Jammer. Ik moet ook eerlijk bekennen dat ik ergens het gevoel kreeg dat de vragen stevig werden geselecteerd op potentie om bepaalde onderwerpen aan te kaarten. De lange en politiek correcte antwoorden, die in een aantal gevallen nauwelijks een antwoord op de vraag genoemd konden worden, maakten dat gevoel niet minder. Tot slot riep Snowden de bezoekers op deel te nemen aan The Day We Fight Back.
Alle vragen en antwoorden zijn hier te vinden.
