Met meer dan een miljard accounts wereldwijd en ruim zeven miljoen leden in Nederland, is YouTube na Facebook het populairste sociale medium dat er bestaat. Maar vorige week ontstond er herrie binnen de YouTube community: het videoplatform ging op grote schaal hun filmpjes flaggen. Is dit het begin van het einde voor YouTube?
Content ID
Wat is er nou precies aan de hand? YouTube, het videokanaal van Google, is sinds een week actief bezig met het flaggen of markeren van video’s op haar website. Daarvoor maakt het gebruik van het Content ID systeem.
Wat is het Content ID systeem precies?
YouTube beschikt over een grote database waarin contenteigenaren (platenlabels, gameontwikkelaars, etc.) hun content kunnen aanbieden en beheren. Als Lady Gaga bijvoorbeeld een nieuw nummer uitbrengt is dat in deze database terug te vinden. Hetzelfde geldt voor de trailer van een nieuwe bioscoopfilm. Deze bestanden heten ook wel reference files.
Vervolgens scant YouTube iedere video die wordt geüpload en vergelijkt de inhoud daarvan met de database. Als er een (gedeeltelijke) match wordt gevonden, markeert YouTube deze video. Degene die het filmpje heeft geüpload kan dan niet langer de advertentie-inkomsten opstrijken. Deze geldstroom verdwijnt dan rechtstreeks in de zakken van de contenteigenaren (en YouTube). YouTube kan ook deze video blokkeren. Daardoor is het filmpje niet langer zichtbaar voor het publiek. Degene die het filmpje online heeft gezet loopt daardoor dus inkomsten mis.
Rants
‘Dat is toch niet vreemd?’ zal menigeen wellicht denken. ‘Je uploadt content waar je niet de rechten van bezit, dus is het logisch dat je hiervoor wordt aangepakt.’ Het klinkt zo vanzelfsprekend, maar zo simplistisch is het niet.
Een kleine groep YouTubers verdient zijn brood door het maken en uploaden van video’s. Ze nemen deel aan het YouTube Program en hebben flink wat geld gestoken in dure opnameapparatuur, belichting en hard- en software om kwalitatief goede filmpjes op te nemen en bewerken. Ze werken fulltime, soms wel 70 tot 80 uur per week, om de video’s te maken en een community op te bouwen rondom hun kanaal.
Deze mensen zagen dat tientallen, soms wel honderden van hun video’s ineens gemarkeerd waren door het Content ID systeem, met alle (financiële) gevolgen van dien. In sommige gevallen was de copyright claim afkomstig van een partij die absoluut helemaal niets met de inhoud van de video van doen heeft. Soms werd een video om wel heel arbitraire redenen gemarkeerd, bijvoorbeeld omdat je achtergrondmuziek hoort. Op YouTube zijn inmiddels vele rants te vinden waarin gedupeerden hun woede en frustratie uiten.
Fair Use
Degenen die deze filmpjes uploaden beroepen zich op het Fair Use-beginsel. Hierin is vastgelegd dat auteursrechtelijk beschermd materiaal onder bepaalde voorwaarden gebruikt mag worden. Dit beginsel is wettelijk verankerd in de US Copyright Act van 1976. Daarin is het volgende te lezen:
“The fair use of a copyrighted work (…) for purposes such as criticism, comment, news reporting, teaching (including multiple copies for classroom use), scholarship, or research, is not an infringement of copyright.”
Het is dan ook begrijpelijk dat de verontwaardiging bij YouTube-gebruikers groot is. Niet alleen komt hun broodwinning in gevaar, maar bovendien legt YouTube hen onterecht beperkingen op. En, zo redeneren ze verder, YouTube censureert hun video’s met het Content ID systeem doordat ze niet langer in de zoekresultaten worden opgenomen.
Het einde?
Sommige critici beweren dat het Content ID systeem het einde betekent van het videoplatform. Er wordt ook wel gesproken over de ‘claimpocalypse’.
Het betoog van deze groep raakt een gevoelige snaar. YouTube is groot geworden dankzij de inzet van deze groep en het bedrijf heeft daar in financieel opzicht ook flink van geprofiteerd. En nu probeert YouTube nog meer geld op te strijken, over de ruggen van gepassioneerde leden die wekelijks tientallen uren bezig zijn om hun video’s te maken. En waarom? Omdat zij fragmenten uit auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruiken, wat volgens het Fair Use-beginsel niet is verboden.
De contenteigenaren van het auteursrechtelijk beschermde materiaal hebben meestal geen moeite dat fans hun beeldmateriaal gebruiken. In tegendeel zelfs. Gameontwikkelaars Capcom, Blizzard en Unisoft roepen YouTubers op hun claims aan te vechten en stellen dat zij niet bij YouTube hebben aangedrongen op het nemen van maatregelen.
Of het Content ID systeem daadwerkelijk het einde betekent voor het videoplatform durf ik te betwijfelen. Er zijn immers genoeg mensen die hun zelfgemaakte katvideo’s, bloopers en grappen-en-grollen-filmpjes uploaden. Weliswaar laat de kwaliteit vaak te wensen over, maar dergelijke video’s zijn voor miljoenen mensen zeer vermakelijk. En daarin schuilt de kracht van YouTube.
Virale rel
Wat je er ook van vindt, wat we hier zien is de geboorte van een virale rel die nog wel enige tijd zal aanhouden. Wat we nu zien is nog maar het spreekwoordelijke topje van de ijsberg. Als YouTube besluit om (wellicht) volgend jaar een nieuwe controlesysteem in te voeren, dan zal het verzet waarschijnlijk nog verder toenemen. Om in de terminologie van de televisiewereld te blijven: to be continued…
