Ik zat bij de kapper en las dingen op mijn telefoon. Je moet wat bij de kapper. Ik scande een nieuwsbericht op news24. Het ging over een man van Chinese afkomst die aan de grens in Johannesburg was aangehouden vanwege (onder meer) het smokkelen van nephaar met een waarde van een miljoen Rand (ongeveer een ton Euro’s).
Intussen bij de kapper
In de tussentijd strijkt er een dame met een koket hoedje naast mij neer. Ze ziet eruit als een filmster, hetgeen bevestigd wordt door de kapper: “You look absolutely stunning!” Ze kijkt een beetje ongemakkelijk, maar wat wil je ook in dat tl-licht. Wat ze graag gehad zou willen hebben qua haar? “Well, I would like to able to put my hat off,” zegt de dame. Ik kijk naar links en onder het hoedje komt een soort vogelnest van veel, lang en lichtbruin haar tevoorschijn. Ze heeft zelf echt een donkere huidskleur, dus iets anders dan kroeshaar is niet mogelijk; het is nephaar. Het was een teken, nu moest ik wel iets schrijven over Afrika’s meest gewilde gadget: Haar.
De must-have in Zuid-Afrika: HAAR
Voordat ik naar Zuid-Afrika verhuisde dacht ik dat het haar van Beyoncé en Naomi Campbell (ik noem 
een dwarsstraat), gewoon heel snel groeide. Ik vroeg me wel af hoe kroeshaar zo mooi glad en lang kon zijn, maar daar hielden mijn gedachten zo’n beetje op. Inmiddels ben ik erachter dat bijna elke vrouw met Afro haar ofwel een pruik draagt, een weave heeft (ingevlochten haar), extensions gebruikt (ingevlochten haarstukjes) of het haar glad en soort van steil maakt met een ‘relaxer‘. Nephaar is ‘by far’ het meest gewilde gadget in Zuid-Afrika.
De weave: DO NOT touch
Bij uitstek het meest populaire variant nep haar – en meest prijzige – is de weave. Een weave is een haarstuk dat wordt bevestigd aan het eigen haar en vervangt dat haar als het ware. Dat is in het geval van kroeshaar natuurlijk ook noodzakelijk omdat er geen lengte in zit. De meeste mensen gaan hiervoor naar een ‘(hair and beauty) salon‘. Dat is niet de standaard kapper, maar iemand met verstand van ‘black hair.’ Het invlechten van een weave duurt gerust vijf tot acht uur, kost al gauw 300 Euro en blijft ongeveer drie maanden zitten. Belangrijk advies: kom er NIET aan! In de documentaire ‘Good hair‘ is een van de meest gevleugelde uitspraken: “Don’t touch the weave, stick to the boobs,” aldus de vrouwen tegen de mannen (in sommige situaties dan hè). De weave is populair en afhankelijk van je budget is dat synthetisch, maar liever echt haar. Dit laatste geldt overigens voor alle soorten nep haar. Allemaal haar dat eerst van een ander was. Maar van wie?
Indiaas Haar
India is de grootste exporteur van ‘human hair’ het levert het land meer dan 50 miljoen Euro per jaar op. Ik bekeek de korte film: The human hair trade. Het gaat over over de grootste tempel in India, de Tirumula Venkateswara waar dagelijks tienduizenden pelgrims hun hoofd laten kaalscheren om ‘Lord God Balaji’ te eren. Zij worden hier niet voor betaald. Er wordt per dag 400 kg. haar verzameld en dat levert de tempel miljoenen dollar per jaar op. Na het afscheren wordt het gedroogd en klaar gemaakt voor verkoop en veiling. Het haar gaat naar grote bedrijven in India zoals de Gupta group (De Gupta Group, was dat niet? Inderdaad, het is het bedrijf dat zeer recent in opspraak raakte vanwege een privé vliegtuig dat ter gelegenheid van een bruiloft landde op een Zuid-Afrikaanse militaire basis en president Zuma bijna ten val bracht) en wordt verscheept naar landen waar vrouwen het graag hebben.
Big business?
Nephaar is dus big business en groeit gestaag (gebaseerd op vraag, was dat ook maar zo bij het haar op je hoofd nietwaar). Niet alleen in Afrika wordt nep haar steeds populairder. Een mooi haarstukje in een upper class salon kan zomaar 2000 Euro kosten. Insane zeg je? Maar het wordt ervoor betaald, door Eva Longoria bijvoorbeeld. Hollywood sterren zweren dus bij Indiaas haar en ik vermoed dat iedereen wel iemand kent met extensions. De grootste importeurs zijn China, de USA en de UK, maar ook naar Nederland en Korea. Korea?
Afrika’s haar
Jawel Korea en dat brengt ons logischerwijs weer bij Zuid-Afrika. Zo dacht ik bijvoorbeeld dat de vader van dat leuke Japanse kindje op school voor Toyota werkte. Hij bleek wel expat, maar Koreaans en te werken voor een enorme haarfirma. Korea blijkt groot in synthetisch en echt haar. Sterker nog, de Koreanen domineren de markt in black beauty haarverzorgingsproducten. Dat was al zo in Amerika en zie je nu dus ook steeds sterker opkomen in Zuid-Afrika. De blacks, met hun eigen producten worden steeds verder de markt uitgeduwd en zijn daar natuurlijk niet blij mee. Het haar dat de Koreanen exporteren komt uit India en Korea zelf.
Internet en haar
In Zuid-Afrika merk ik, ook omdat ik hier een eigen business heb, willen mensen je spullen zien en aanraken en dan pas kopen. Het gaat om de hele beleving van een aanschaf, of je het via internet goedkoper kan krijgen is minder relevant. Neemt niet weg dat haar big business is en dus overal – klik bijvoorbeeld hier en hier – via het web verkrijgbaar is. Om te bepalen of de gekozen site betrouwbaar is kun je deze checklist doorlopen. En dan weet je nog steeds niet of het ook werkelijk legaal is verkregen. Gelet op de gigantische hoeveelheden (kijk voor de grap bij de beschrijvingen op de websites, 20.000 kilo van een haarsoort die ze per maand kunnen leveren!) kun je daar vraagtekens bij plaatsen.
Dus ja. Koreaans haar, Indiaas haar uit een tempel, de blasé Gupta Group en dan die aangehouden Chinees in Johannesburg. Blijkbaar is de business zo groot dat het de hassle en het risico van het smokkelen waard is. Iets waar veel geld aan te verdienen valt, dat kan niet goed gaan, of?
Grijs gebied
Grijs en haar is sowieso al een minder prettige combinatie natuurlijk. Enfin, of het allemaal legaal is, de haarbusiness? Ik weet het niet. Op de site van Gupta Group staat dat haar wordt verzameld in tempels, maar ook dat er wel eens haar wordt opgehaald in huizen en steden. Ze noemen dat ‘comb waste’ (gadverdamme) en er staat natuurlijk niet bij of het volledig vrijwillig geschiedt, wat er eventueel betaald wordt etc. En of het nu allemaal wel klopt in de tempel, bekijk deze fotoreportage eens. Dan kun je hier ook nog lezen dat Russische gevangen hun mogelijk hoofd tegen hun wil laten scheren, haar geronseld wordt in onder meer China en India en is het nog maar de vraag of het er in Korea allemaal legaal aan toe gaat. Het staat natuurlijk niet op de sites en de vriendelijke Koreaanse vader op school laat er ook niks over los. Kortom, vaag.
Hebben
De meest natuurlijke gadget op deze aardkloot is dus: Haar. Steeds meer mensen willen dat hebben, hebben, hebben. Logisch ook, want willen we niet allemaal kek gekapt, aantrekkelijk en goed gekleed door het leven gaan? Zoals bij alles wat je op je gezicht smeert, op je hoofd plakt of anderszins tot je neemt, vraag je eens af waar het vandaan komt. En dat brengt me bij het volgende; waar komt jouw fijne extension eigenlijk vandaan?
