In de Telegraaf van 28 maart jl. stond een kort bericht over de weerstand bij veel docenten om te werken met social media. Veel docenten willen niets te maken hebben met Twitter, Facebook en Hyves. Slechts 15% van de leerkrachten zou geïnteresseerd zijn om leerlingen met media als Twitter en Facebook te bereiken. Probleem is niet alleen dat veel docenten niets zien in social media, maar dat veel leraren ook digibeet zijn. In het licht van de actuele discussie over de zogenaamde bangalijsten vind ik dit een redelijk verontrustend nieuwsfeit.
Onbegrijpelijk
Toegegeven, in veel beroepssectoren is er nog veel onwetendheid over social media en hoe deze het best kunnen worden ingezet. Zelf werk ik bijvoorbeeld bij de overheid. Daar geef ik workshops en voorlichting over social media en probeer ik mijn collega’s enthousiast te maken voor Twitter, Facebook en LinkedIn. Ik vind het heel belangrijk dat de overheid ‘socialer’ wordt in haar manier van werken. De doelgroep (de burger) communiceert immers steeds meer via social media. Ondanks deze sterke persoonlijke overtuiging kan ik er best mee leven als iemand tegen me zegt: “Dat is niks voor mij! Allemaal tijdverspilling”, of iets van gelijke strekking. Ik vind het wel zorgelijk als de persoon in kwestie een baan heeft in het onderwijs! Onbegrijpelijk dat een beroepssector wiens primaire doelgroep een tweede leven leidt op Twitter, Facebook of Hyves, niets van social media wil weten.
Negatieve reacties
Toch liegen de statistieken niet. Als je op de website van Trouw de reacties op het artikel doorleest, wordt de afkeer van social media onder leerkrachten bevestigd. Het meest gelezen argument is dat de kwaliteit van het onderwijs te lijden heeft onder het internetgedrag van de leerlingen. Ze leren niks omdat ze alleen maar op hun smartphone zitten. Maar er is ook angst. Zo zegt een leraar dat hij er niet op zit te wachten om ook via social media door zijn leerlingen uitgescholden of gepest te worden.
Een aantal maanden geleden stond het gebruik van social media in het onderwijs ook volop in de belangstelling. Youtube filmpjes met onderwijskrachten die gepest werden, doken overal op en er werd veel geklaagd over het misbruik van smartphones tijdens de les. Het was duidelijk dat veel scholen worstelen met social media.
Over protocollen en regeldrang
De onweerstaanbare drang naar algemeen geldende richtlijnen deed zich gelden: protocollen moesten er komen en die kwamen er ook. CNV Onderwijs kwam het eerst met richtlijnen voor het gebruik van social media in het onderwijs. Daarna volgde al snel een tweede protocol van de Besturenraad. Nu blijkt dat al die regels niet veel hebben bijgedragen om leerkrachten enthousiast te maken voor het gebruik van social media. Integendeel, dergelijke Do’s en Don’ts worden al snel als betuttelend en negatief ervaren. Niet de beste insteek als je mensen over de streep wilt trekken!
Gebruikelijke omgangsvormen gelden
Als moeder van 4 kinderen die alle ins en outs van social media en het internet kent, weet ik hoe belangrijk het is dat je pubers wegwijs maakt op het internet. En daarbij is het heel fijn als je vanaf de zijlijn niet met opgeheven vinger en afkeurende blikken wijst op alle nadelen. Nee, je moet ze juist uitleggen dat het internet en social media heel nuttig, leerzaam en leuk zijn mits je een paar belangrijke regels in acht neemt. En dan wijs je ze er natuurlijk ook op dat op het internet de gebruikelijke omgangsvormen gelden.
Visie is broodnodig!
Scholen moeten mijns inziens helemaal geen richtlijnen opstellen voor gedrag op social media. Die wijken namelijk in niets af van de algemeen geldende fatsoensnormen. In plaats van regels zou elke school er goed aan doen een visie te ontwikkelen voor het gebruik van internet en social media. Hierin moeten de ambities worden vastgelegd. Nuttige vragen hierbij zijn: Hoe profileert de school zichzelf op social media? Hoe gaat de school om met reacties op social media? Wat wordt er gedaan aan (bij)scholing van docenten? Wat doen we met social media in de klas? Een goed sjabloon voor een dergelijk visiedocument vond ik op de website van Social Media Wijs.
Social media: juist een welkome aanvulling
Er is geen ontkomen aan: leerkrachten moeten zich bewust worden dat social media niet meer weg te denken zijn uit de huidige maatschappij en de belevingswereld van hun leerlingen. Zij hebben (naast de ouders) de verantwoordelijkheid om kinderen te leren de voordelen van social media te benutten en de nadelen bespreekbaar maken. Verder kunnen social media op allerlei positieve manieren worden ingezet om het onderwijs te verbeteren en vooral ook leuker te maken.
Vergroot de kennis
Angst komt meestal voort uit een gebrek aan kennis. Er is veel winst te behalen door de kennis over social media onder docenten te vergroten. Kleinschalig onderzoek in België toont aan dat 50% van de docenten die niet aanwezig zijn op sociale media het educatieve nut er niet van inziet. Van de docenten die wel aanwezig zijn op sociale media, ziet 72% wel de toegevoegde waarde! De conclusie is dat als de kennis van sociale media toeneemt, de educatieve mogelijkheden meer worden onderkend. Dus mijn advies zou zijn: alle docenten op cursus!
10 comments
@lydie:disqus prima blog, kan me er goed in vinden. Ben zelf bezig met een visie stuk over "sociale media voor scholen". Publicatie eind april, dus nog even wachten…..
Jouw blog ligt trouwens in de lijn van een eerdere blog van mij:  ;http://www.frankwatching.com/archive/2011/12/30/lente-in-het-onderwijs-weg-met-angst-voor-social-media
en er zijn goede voorbeelden van docenten die op een goede manier sociale media inzetten in de onderwijspraktijk!
Lees:  ;http://www.frankwatching.com/archive/2012/03/29/social-media-tools-in-het-onderwijs-inspirerende-praktijkvoorbeelden/
Ja, jouw blog heb ik gelezen voordat ik aan mijn verhaal begon. Ik geloof ook wel dat er docenten zijn die wel raad weten met social media en ze op een creatieve manier inzetten tijdens en buiten de les. Veel succes met het schrijven van je document en (nog belangrijker) de uitvoer ervan :)
Goed blog, Lydie! Ik ben ook erg geïnteresseerd in dit onderwerp. Onderwijzers zouden verplicht het pamflet van Piotr Czerski moeten lezen. Zie mijn blogpost http://www.paulientje.nl/onopgevoede-webkinderen/
Jouw blog sluit inderdaad goed aan op mijn artikel! Nu alleen het onderwijs nog overtuigen :)
Sorry! Had jouw reactie over het hoofd gezien. Je noemt een paar terechte punten. Ik ben ook geen voorstander mensen tegen hun wil op social media te krijgen. Dat is inderdaad weinig zinvol. Wel vind ik het belangrijk dat docenten weten wat social media zijn en wat ze betekenen voor de belevingswereld van hun doelgroep. De soms negatieve afkeurende houding van het onderwijs ten opzichte van nieuwe media vind ik lastig te begrijpen.
Ik vind die afkeurende houding zelfs verwerpelijk. Een school dient er toe om onze jeugd voor te bereiden op de wereld die komen gaat, dat ze daarin hun geld kunnen verdienen en zich verdienstelijk kunnen maken. Nieuwe media horen daar zeker bij, of je wilt of niet. En als het al onderwezen wordt, dan is het pure bagger wat om de hoek komt kijken.
Ik zag laatst een vacature om een avondje bij LOI les te geven in schrijven voor internet. Nadat ik het cursusmateriaal zag heb ik niet eens gesolliciteerd. Want het ging over veel dingen, maar leren schrijven voor internet hoorde daar niet bij.Het is een ding dat je overal ziet. Men vindt het wiel het liefst opnieuw uit. Terwijl er bij de oude garde die al twintig jaar op internet zit voldoende kennis zit. Maar die schakelen ze niet in. Ik geef de hoop niet op. Gelukkig heb ik mijn klasje bij Avans, die hier ook publiceren. En gelukkig leren die wel hoe het schrijven op internet echt moet.
Beste Lydie ~ mooi en nuttig artikel! Dank je voor de verwijzing naar ons artikel in Nieuwe Media Gids. Het is wat mij betreft van belang dat beleidsmakers of onderwijzers inzien dat "meer regels" niet altijd de oplossing is. Het succes van social media is organisch gegroeid omdat het voorziet in een behoefte. De behoefte om gezien te worden, er toe te doen, en persoonlijke ervaringen te delen. Sommigen benaderen dat normatief, terwijl anderen het een interessante ontwikkeling vinden. Ik behoor bij die laatste groep. Ik zie het als een enorme kans om aansluiting te houden / krijgen bij wat er leeft bij jongeren, ouderen, studenten, medewerkers, klanten, vrienden of familie. Een nieuwe kans om sociale samenhang te versterken, zij het in een digitale vorm. Wat mij betreft een vorm die prima past bij de wereld van nu. Ik hoop dat steeds meer onderwijzers dat ook zo gaan zien :)
aansluitend op deze discussie lees ook: : Klavertje4 Model #K4M voor inzet sociale media op scholen http://www.innofun.nl/sociale-media-tips/visie-op…
Leuk dat je verwijst naar mijn artikel '10 redenen om social media in te zetten in onderwijs en training.' Toen ik, lang geleden, opgeleid werd als docent was les 1: sluit aan bij de leef- en ervaringswereld van het kind. Volgens mij is er sindsdien wat dat betreft niet veel veranderd. Voilà, dé belangrijkste reden voor docenten om zich te verdiepen in social media.
Comments are closed.