Het Sinterklaasjournaal is gewild of ongewild in de belangstelling als het gaat om het opvragen van persoonsgegevens van minderjarigen. Omdat Sinterklaas aan zijn nieuwe grote boek werkte, deed presentatrice Diewertje Blok aan de jonge kijkers een oproep. Ze vroeg of de kinderen zich via internet in het grote boek wilden inschrijven. Op de website van het Sinterklaasjournaal konden de minderjarigen hun naam en e-mailadres achterlaten.
Dat is in strijd met de privacyregels vindt Ouders online. De publieke omroep vroeg aan kinderen onder de 16- jaar bij de aanmelding om het e-mailadres. De optie dat Sinterklaas met hen contact mocht opnemen stond hierbij aangevinkt. Dat is enigszins ongelukkig maar niet strafbaar als je niks met de gegevens doet. Wel vervelend is dat deze week de website is gehackt. Daarmee kwamen 13.000 gegevens van kinderen op straat.
Overtrokken reactie
De reactie van Ouders online is overtrokken. Het Sinterklaasjournaal heeft nooit ‘gedreigd’ dat kinderen geen cadeaus zouden krijgen wanneer ze zich niet zouden aanmelden. Van chantage is helemaal geen sprake. Wel werd opgeroepen je aan te melden. Ook nam de publieke omroep de geldende privacyregels hierbij niet in acht met betrekking tot het vragen van het e-mailadres. Daar heeft Ouders online wel een punt, maar niet het punt.
Veel verontrustender is namelijk dat veel partijen op een veel makkelijker manier toegang krijgen tot de gegevens van minderjarigen. En veel ouders zich niet bewust van de gevaren. Dat laat onlangs gepubliceerd onderzoek zien. Hier ligt wel een grote verantwoordelijkheid voor ouders. Initiatieven als de week van de mediawijsheid moeten hier op inspelen.
Zonder toestemming ouders
Met een druk op de knop is een account van hyves of facebook aan een database gekoppeld. Dit gebeurt vaak onbevangen en zonder toestemming van de ouders. Sterker nog ouders weten nvaak niet eens dat dit mogelijk is en geven hierbij hun kind het volste vertrouwen. Ze verdiepen zich onvoldoende in het medium en hebben geen idee wat hun kind uitvreet. De grote vraag is of kinderen dat vertrouwen wel aankunnen.
Niet alleen ouders zouden begeleiding moeten krijgen in de mogelijkheden van social media. Ook scholen zouden zich erin moeten verdiepen en zich daarin moeten onderscheiden. Ik tref vaak docenten op middelbare scholen aan die zich niet durven te begeven op het vlak van social media. Ze zijn bang voor gevaren.
Want zou een leerling je op twitter niet afbranden? Of krijg je een ongezouten mening over je les te verduren via facebook? Als je met je profiel op twitter of facebook zit, loop je het risico rechtstreeks het slachtoffer te zijn van een hetze tegen je. Nee, dat hoef ik niet te weten, zeggen docenten tegen mij. Ik hoef niet met mijn hebben en houden op internet.
Risico van onwetendheid
Onwetendheid is een veel groter risico. Het is alsof je een druk kruispunt oversteekt met de oren en ogen dicht. Het is levensgevaarlijk, dus doe ik net of ik niks zie of hoor. Terwijl als je goed wilt oversteken, je juist ogen en oren moet openhouden. Zo kun je zonder gevaar veilig naar de overkant.
Veel ouders hebben dezelfde houding. Ach, dat loopt wel los en waar maken we ons druk om. Het betekent voor mij juist dat je je verdiept in dit terrein zodat je je kind voldoende begeleiding kunt bieden. Dat zegt niet dat je de social media van haver tot gort moet kennen. Je moet een kind kunnen begeleiden in wat hij of zij prijsgeeft van zichzelf en natuurlijk ook in welke knop hij of zij aanklikt.
Moeite veiligstellen privacygevoelige informatie
Daar schuilt de moeilijkheid in. De overheid heeft op dit moment de grootste moeite om de eigen privacygevoelige informatie veilig te stellen. Dan kun je van je onderdanen niet verwachten dat zij dat wel doen. Als Sinterklaas kinderen oproept hun gegevens op te geven, kun je dan als ouder tegen je kind zeggen dat dit eigenlijk niet mag?
Onschuldig misschien, maar tegelijkertijd roept het ouders op in de gaten te houden wat de kinderen online doen. Dat vraagt om een wisselwerking tussen school, ouder en kind. Ook hiervoor geldt dat je kunt leren van social media. Ouder, leerkracht, docent en kind kunnen zo met elkaar in gesprek. Dus je bent als ouder zeker Sinterklaas niet.
