De jaren tachtig waren in Nederland best roerige jaren. Hoewel het eerste georganiseerde kraken van panden al in 1964 plaatsvond (Kattenburg, Amsterdam) komt de kraakbeweging pas echt in staat van oorlog met het etablissement in de jaren 80. Ware veldslagen vinden plaats om panden te ontruimen.
In 1983 organiseert de KKN (Komitee Kruisraketten Nee) de grootste protestactie ooit in Nederland. Zo’n 555.000 demonstranten zijn dan in Den Haag op de been. Subculturen waren er genoeg: de uitlopers van de punkcultuur, veelal jongeren met weinig uitzicht op werk en toekomst stonden tegenover de nieuwe trendy succesvollen: de yuppies. Dit gaf Nederland een rauw randje. Ik kan mij die jaren herinneren als een vrijwel onafgebroken serie van doelen om tegen of voor de straat op te gaan: kernbommen nee, kernafval nee, Greenpeace ja, A27 door Amelisweerd nee.

Actievoeren zoals in de jaren tachtig lijkt niet meer te gebeuren. Hebben sociale netwerken daar een rol bij?

Malcolm Gladwell schreef een artikel in The New Yorker waarin hij beweert dat de huidige sociale interactie zoals die plaatsvindt op het Internet geen revolutie kan veroorzaken. De banden die wij hebben via Twitter, FaceBook et al zijn maar weke banden, zo schrijft hij, en daardoor geen basis voor werkelijk activisme. Omdat de sociale netwerken zo’n grote plaats innemen in ons sociale verkeer is er geen ruimte meer voor werkelijk opruiende sociale betrekkingen.

Ik heb daar zo mijn twijfels over – en gezien de storm van kritiek op het artikel ben ik daar niet de enige in. Ik voel veel voor zijn argument dat persoonlijk contact tussen gelijkgestemden eerder leidt tot actie. Het is als een soort koorts die alleen een piek kan bereiken wanneer men het wit van elkaars ogen kan zien en elkaars adrenaline zo ongeveer kan ruiken. Maar dat een revolutie niet kan ontstaan via onze huidige sociale netwerken lijkt mij een wat voorbarige uitspraak.

Malcolm haalt in het artikel bijvoorbeeld de verkiezingen in Iran aan. Daarbij hebben Westerse media de rol van Twitter enorm opgeklopt. Dat klopt, want in Iran zelf zijn zo weinig Twitteraars dat Twitter nauwelijks een rol gespeeld kan hebben in het hart van de protestacties zelf. Echter dat is natuurlijk geen bewijs dat Twitter geen rol gespeeld zou hebben als het wel wijd verpreid zou zijn geweest.

De testcase voor activisme via sociale netwerken moet volgens mij nog komen. We hebben het namelijk gewoon te goed in de landen waar sociale netwerken groot zijn. Er is te weinig waar we ons zorgen over maken. Liever gezegd, er is genoeg om ons zorgen over te maken maar we doen het nu even niet. Alles komt in golfbewegingen. Zo ook het (politiek)activisme. Wanneer we ons straks, na een rust periode van 30 of 40 jaar weer druk gaan maken over van alles en nog wat, zal blijken wat de rol van Twitter gaat zijn. Ik ga vast mijn legerjas en kissies opzoeken voor een nieuwe avatar. Vooruitzien heet dat.

0 Shares:
7 comments
  1. Momenteel geen activisme via internet en sociale media, onder welke steen leef jij? Op dit moment vind via wikileaks en ondersteund door de socale media een grote revolutie plaats die wereldwijde gevolgen gaat hebben. De wikileaks formule zal ook zeker door anderen geadopteerd gaan worden, ik voorspel dat binnen niet te lange tijd de beerput rondom de banken open zal gaan, andere sectoren zullen dan vast nog wel volgen. Dit zijn aardverschuivingen waar wij in de jaren '80 met onze lullige spandoekjes alleen van konden dromen.

    1. Beste Hans, ik denk dat je publicatie en activisme door elkaar haalt. Wikileaks heeft er zelfs voor gekozen om via de traditionele media-outlets te publiceren (gevestigde namen als Le Monde, Der Spiegel en The Guardian) in plaats van nieuwe media (Twitter, Facebook). Er wordt vervolgens veel over ge-tweet maar activisme? Nee. De aardverschuiving zit 'm in het publiceren en vervolgens in de snelheid van verspreiding. Maar dat is geen activisme. Het is zo makkelijk om te re-tweeten maar een stuk moeilijker om te motiveren tot werkelijke actie.

      Misschien dat het nog komt al moet ik je bekennen dat ik geen idee heb hoe je digitale barricades beklimt.

      Henk

Comments are closed.

Dit artikel is 3.366 keer gelezen