Kees van Kooten en Wim de Bie (wie kent ze nog?) hebben veel voor de Nederlandse taal betekend. Hoe stoffig en oubollig was ons taaltje voordat deze twee begin jaren zeventig het offensief van hun creativiteit loslieten op het heilige bastion van onze taal.
Regelneef, krommunicatie, oudere jongeren, nieuw flinks, doemdenken, slechts enkele voorbeelden uit de taalkeuken van Van Kooten en De Bie. En dan de creativiteit waarmee we dankzij hun ons ongenoegen kunnen betuigen (gevoeligen onder ons, ga naar de volgende alinea): Godverdegodver, Mozeskriebel, mag ik even een teiltje en mogen wij even overgeven zijn daarvan veelgebruikt.
struikelhul
Wat opvalt is dat de spelling-checker slechts struikelhult* over een enkel woord in deze voorbeelden. Alleen ‘krommunicatie’, de twee blasfemische woorden worden rood onderstreept. De rest wordt geaccepteerd door de geautomatiseerde corrector en bovendien begrepen door het gros van de lezers. Ze zijn een deel van onze taal geworden.
geen rode streep
Wat moet het heerlijk zijn geweest om woorden te bedenken. Gewoon achter de typemachine en schrijven maar. Als een portmanteau-woord je te binnenschiet of een eufemisme zich aandient dan schrijf je het gewoon op. Geen rode streep die je aandacht vraagt en op de pijnlijke plek van je schuldgevoel drukt. Helaas die tijd is geweest. En wel hierom.
seochrijven
Niet alleen de spelling-checker is een beperkende factor geworden in onze taalcreativiteit, we moeten tegenwoordig ook rekening houden met het bereik van onze stukjes. De woorden die wij gebruiken bepalen onze Google rank en daarmee hoeveel lezers ons stukje trekt. SEO schrijven, seochrijven. Het is enorm belangrijk voor de economisch verantwoord schrijvende professional dat zij of hij, zhij de woorden gebruikt die Google leuk vindt. Is Googlespeak de verwerkelijking van Newspeak 26 jaar na dato?
even kortgaan
Zijn de dagen van taalvernieuwing dan geteld? Worden de schrijvende arbeiders, schrijfpeupels, slaven van de spelling-checker en Googlespeak? Dat hangt van de schrijfpeupels af: Spelling-checkers kunnen eenvoudig woorden leren en er zijn genoeg schrijvenden waarbij de rode streep werkt als eenzelfde kleurige lap op een stier. Wat het seochrijven betreft, even kortgaan: schrijvers horen in de goot. Alleen daar kunnen zij creëren. Rijkdom heeft nog nooit een schrijver goed gedaan. De queeste naar de heilige graal van geschreven schoonheid vereist een ongebreidelde ambitie en een ‘ik heb niets te verliezen’ houding. Rijkdom is de eindemaker aan deze beide schrijversvereisten.
grienende code
De spelling-checker heeft het opgegeven. Ik zie een stukje code grienend in een hoekje zitten. De taalinstelling in mijn computer is verworden tot een vertwijfeld wrak. En zo mag ik het zien. Taalfouten mogen aangewezen worden maar van mijn creativiteit moet je afblijven. Dan worrik rebels! Taalpuristen zullen dit stukje verguizen of negeren vanwege de onttaaldheid maar taal leeft. Taal is een uiting van onze cultuur. Als een taal geen vernieuwing meer duldt, is de voortbrengende cultuur stervende.
meta-cultuur
Het sociale Internet is een zeer levende meta-cultuur geworden waarin vele culturen niet zozeer verenigen maar meer een gemeenschappelijke eigenschap zoeken om vanuit die gemeenschappelijkheid de verschillen te ontdekken. Dat brengt vele talen met elkaar in contact omdat mensen elkaar willen leren begrijpen. SEO vriendelijk taalgebruik zal daar maar zeer beperkt een invloed op hebben omdat het Internet een middel tot dagelijkse, niet commerciële communicatie is geworden.
super-Esperanto
Wel zal de wil tot begrijpen een boel taalkundige vermengingen voortbrengen. Zal er behalve de nu al bestaande jargon-taal, straks een echte Internet taal ontstaan? Een levend taalbeest dat elementen in zich draagt van alle culturen van de wereld. Een soort super-Esperanto maar dan natuurlijk ontstaan. Een droom voor taalcreatievelingen, een nachtmerrie voor taalpuristen. Hoe meer het Internet een vanzelfsprekend onderdeel van al onze activiteiten wordt hoe groter de kans is dat dit gaat gebeuren. Enne, Van Kooten en De Bie als taal-afgevaardigden van Nederland bij dit globaaltaals: zij zijn genoemd.
*Struikelhul: ook van Van Kooten en De Bie. Het wil zoveel zeggen als struikelen en een klein rennend huppeltje ervan maken en doen alsof het de bedoeling was.
Comments are closed.