Wij kijken geen ‘reguliere’ TV meer. De kabel is al heel lang afgesloten, op ons verzoek. Alle entertainment komt vanaf DVD, van het Internet of van de spelcomputer. Er was weinig meer te beleven op de kabel, ondanks de immer groeiende schare kanalen waaruit te kiezen viel. Het werd allemaal steeds luider en kreeg steeds minder inhoud. Van het blaten en de wol. Zonder kabel mis je een boel ‘hype’. Een boel belangrijke dingen die niet belangrijk zijn. Een boel ellende die geen ellende is.
Avond verpest
Zo hoorde ik van mijn moeder dat er een grote stroomstoring was geweest ergens in Nederland (even terug-googlend denk ik die van 19 juni in Stein en Sittard). ‘s Avonds op het nieuws verschenen mensen die erg geschokt waren: “We hadden helemaal geen TV meer. We zijn van ellende maar een spelletje gaan doen.” en “Geen TV, onze hele avond was verpest!” Reacties waar ik boos van word.
Prioriteiten
Boos omdat we blijkbaar in een samenleving zijn beland waar het via TV dermate belangrijk is geworden dat een gebrek daaraan een item kan worden op het landelijk nieuws (über-komkommertijd?). Bij dit soort reacties kan ik een extreme gedachte niet meer onderdrukken: het wordt tijd dat het hier weer oorlog wordt, dan krijgen we onze prioriteiten weer op een zinnig rijtje. Het komt misschien als een schok voor sommigen maar TV is geen eerste levensbehoefte. Het aloude mantra “get a life!” durf ik in dit geval luidkeels te gebruiken!
TV is leuk
Natuurlijk begrijp ik dat TV kijken leuk is. Niet voor niets heb ik veel energie gestoken in het zoeken naar een alternatief. TV kijken is leuk. Precies, leuk. Maar leuk is niet hetzelfde als onmisbaar. Als het goed is leer je dat in je jeugd. Je leert dat je een aflevering van Pippi Langkous kan missen zonder dat je daardoor zware emotionele en/of psychische schade oploopt. Door de reguliere kabel op te zeggen missen we nu vrijwel alle grote evenementen. Kampioenschappen, begrafenissen van al dan niet grootheden, grote en kleine rampen, noem maar op. We zien de tekst versie op twitter en als het echt groots is, zoals de bevestiging van de eerste zwarte president van Amerika, dan kijken we online. En wat blijkt? Na drie jaar heb ik nog niks gemist terwijl ik vrijwel alles gemist heb. Programma’s en evenementen waar ik vroeger aan gehecht was blijken plotseling erg weinig werkelijke waarde te hebben. En dat werkt erg bevrijdend.
Bijhouden
Hoeveel van je leven wordt bepaald door wat er op TV is en wanneer? Het wanneer wordt gelukkig steeds minder belangrijk. Of zo lijkt het. We kunnen DVD’s kopen van onze favoriete series of we kunnen een HDR (= Hard Disk Recorder) kopen en de serie opnemen op een harddisk. Net zoals vroeger op een video-band maar dan digitaal. En dan? Wanneer kijk je? Al gauw heb je meer materiaal om naar te kijken dan je tijd hebt. Dus je gaat tijd maken. Je kunt je afvragen of je deze tijd door behoefte aan ontspanning voor de TV doorbrengt of door verplichting gedreven: “Ik moet het hele derde seizoen van ‘Lost’ nog bekijken voor ik naar seizoen vier kan. En ze zijn al bij seizoen vijf.” Het is een hele klus om het allemaal bij te houden.
Adder onder het gras
Deze schets is natuurlijk vrij negatief. Maar ik wordt negatief door nieuwsberichten waar de hierboven beschreven reacties uitgesproken worden. En daar zit ook een adder onder het gras: die reacties vinden de nieuws-teams natuurlijk ook stom. Het kan niet zo zijn dat we miljoenen jaren van evolutie achter ons hebben om het missen van de herhaling van ‘Zeg ‘ns A’ als schokkend nieuws te ervaren. Die nieuws-teams weten echter dat stommiteit verkoopt. Het maakt belachelijk en het leidt tot vingerwijzen: kijk zij nou! En dat past in het straatje van de Tokkies en Big Brother: aapies kijken. Het zet zelfs sacherijnige bloggers aan het bloggen.
Opa hates hype!
Gelukkig mis ik het meeste van dit soort laag vermaak. Als ik dan gedwongen wordt programma’s van een laag allooi mee te kijken – zoals tweede kerstdag 2008 ‘Op zoek naar Joseph‘ in het kader van de verkiezing van Joseph (oh, ironie…) voor de nieuwste van Joop – dan zit ik stomend in een hoekje over zoveel opwinding om helemaal niks. Als goed atheïst bid ik om een mega stroomstoring, die mij als goed atheïst natuurlijk niet wordt gegund. Na drie jaar alleen kijken wat ik zelf kies blijkt ook dat er in dit soort programma’s ONTZETTEND GESCHREEUWD WORDT! Ok, ik geef toe dat ik een ouwe … zeur … ben en dat opa lijdt aan slaap tekort maar zonder te schreeuwen kan ik ook wel horen dat Freek niet kan zingen (nee, dat kan hij niet!). Daar hoeft de presentator, het publiek en de verzamelde familie niet extra de aandacht op te vestigen door luidkeels hun meningen te spuien. En boven alles, I don’t give a monkey’s hind quarters om Van de Ende’s laatste melkkoe die hij nog extra uitmelkt door er een TV spektakel aan te koppelen. Die koe heeft toch zo langzamerhand geen uiers meer over?
Het moet zachter om harder te gaan
Goed, ik baal dus van dat soort hype programma’s. Hoewel ik ongetwijfeld niet de enige ben, ben ik wel onderdeel van een in stilte lijdend deel van de bevolking. Gezien de kijkcijfers die dit soort meuk trekt moet de TV in een groot aantal van de huishoudens aanstaan. Vinden alle leden van de huishoudens het leuk? Nee, natuurlijk niet. Maar je wordt verplicht mee te kijken. Hoe dat werkt? Een stukje audio techniek en psychologie van een ex-studio technicus: je laat iemand enorm schreeuwen, dat trekt aandacht. Da’s een biologisch gegeven: schreeuwen trekt aandacht, niet door het volume maar door de stemvervorming, het timbre. Vervolgens druk je met een compressor het geluid helemaal plat. Een compressor is een apparaat dat de harde pieken in het geluid afzwakt en meer in lijn brengt met het gemiddelde volume niveau. Als je nou zelfs zorgt dat het geluidsniveau van de schreeuwende presentator net onder dat van de rest van de herrie zit dan zet iedereen de TV harder. De presentator moet tenslotte ieders aandacht hebben want hij schreeuwt verlossende woorden. Zo moet een ouwe … zeur … zoals ik wel meekijken want de TV zachtjes op de achtergrond werkt nu niet meer, dan verstaat niemand de presentator. Zo krijg ik dus ook de reclame voor Dove zeep en Campina vla met echte stukjes peer mee (echte? Zijn er niet echte stukjes peer dan?). Die reclames betalen voor het programma. Nou heb ik wel ideeën wat ik met die Dove zeep en de presentator zou kunnen doen en voor die vla met echte stukjes peer vind ik ook wel wat, immers extreme irritatie en een levendige verbeelding zouden zelfs de uit de mottenballen getrokken Willem Nijholt kunnen verbazen. Maar hoewel mijn visioenen misschien best kijkers zouden trekken is dat niet wat de programmamakers voor ogen hebben. Ze hebben voor ogen dat iedereen in een straal van pak ‘m beet twintig meter van de TV de reclame van Dove zeep en Campina vla met echte stukjes peer meekrijgt. Oren en ogen zijn harde Euro’s waard.
Naar de sterren staren
Ik misgun niemand het plezier van TV kijken. En wat je kijkt laat me ook koud. Dom staren naar de buis na een lange dag werken is vaak de enige oplossing om je brein te resetten. Waar ik van baal is dat mensen zo murw worden dat ze TV kijken als onmisbaar onderdeel van hun leven gaan beschouwen. Het is mooi weer en het is te donker om te lezen. Ik zit buiten en staar naar de sterren en laat mijn brein zwerven langs honderden gedachten. Als ik dan even later met de honden ga zie ik huis aan huis een blauwe gloed. Dan besef ik dat ik onderdeel ben van een minderheidsgroep. Een groep die in het leven meer zoekt dan het brood en spelen wat de commerciële kanalen bieden. Een groep die zich niet slaafs op laat trommelen door de ronselaars van de adverteerders. Een groep die het heft in eigen handen neemt en zelf bepaald wat en wanneer ze kijkt. En daar zit ‘m de clou: ontspanning zonder geschreeuw en zonder commerciële overtonen wordt steeds moeilijker te vinden. 1984 van Orwell lijkt een science fiction boek. Maar als je van een afstandje de samenleving bekijkt en je ziet de macht van het geld, de terreur van commercie en de brain washing technieken die worden gebruikt om zielen te winnen, dan lijkt het meer science dan fiction. Best eng als je er over nadenkt. Brrr, ik ga weer naar de sterren staren.
6 comments
ik kijk ook al jaren geen tv meer, en heb ook het idee dat ik niks mis. Veel sport is zelfs online live te bekijken, zoals bijvoorbeeld de Tour. Wel merk ik dat ik de neiging heb lang op internet te blijven plakken, ook daarin kan je blijven hangen.
Helemaal mee eens en toch heb ik nog televisie. Digitaal met een plus pakket zelfs. We gaan denk ik volgend jaar verhuizen dus dan maar eens opnieuw bedenken wat we willen qua televisie. Wat ik zou missen zonder televisie? BBC. Zodra hun iplayer het ook hier doet is het einde televisie denk ik.
Ben het wel ook eens met Anna. Ook achter internet kun je te lang blijven plakken.
Oké Henk, oorlog gaat wel wat ver (3e alinea), maar verder heb je gelijk. "Get a life" is inderdaad het juiste antwoord voor al die mensen (en het zijn er miljoenen in ons landje) die TV als een eerste levensbehoefte zien.
TV kan overigens een prima en informatief medium zijn. Maar als de TV het enige venster op de wereld is, dan blijft je blik wel erg beperkt. En – erger nog – je blik op de wereld wordt ingekleurd door anderen. TV leidt vaak tot snelle, ongenuanceerde meningsvorming. Daarbij wordt de hardste schreeuwer het best gehoord. En die geeft niet per definitie het beste geluid.
Gelukkig zijn er ook andere ontwikkelingen. TV kijken wordt steeds minder belangrijk bij een grote groep mensen, zeker onder jongeren. Internet is het aan het overnemen. Ook niet altijd even genuanceerd, maar internet vraagt wel om eigen activiteit en creatieve deelname. Dat prikkelt onze grijze massa. En dat creëert kritische en creatieve mensen. Een mooie gedachte toch?
@Henk Ik ben het helemaal met je eens dat wij verwende kinderen zijn en ons ook zo gedragen. Onze problemen beperken zich tot de keuze van het vakantieadres en waar we liposuctie kunnen ondergaan. Beetje erg luxe dus.
We vergeten voortdurend dat we maar een paar procent van ons inkomen nodig hebben voor ons natje en ons droogje. Terwijl eten en drinken voor de overgrote meerderheid van de wereldbevolking nog steeds niet zo vanzelfsprekend is.
Ben het dus met je eens dat we meer naar onze zegeningen moeten leren kijken. Dat brengt ons verder.
Maar beste Henk, ben niet al te zeer een "forty something grumpy git", want wat ons ook verder brengt, zijn positieve geluiden. Zoek niet teveel bevestiging van het tegenovergestelde op internet. Als je gelooft dat de aarde plat is, dan wordt dat ook op internet bevestigd.
Lever kritiek en schudt de wereld wakker, zoals je doet. Sla vervolgens aan het bouwen. Daar krijg je energie van en dat voelt zo goed.
@Anna en Cecile: Inderdaad is het risico van "aan Internet plakken" ook erg groot. Vandaar de titel "Naar de sterren staren".
@Stan Ongenuanceerd uit de hoek komen kan ik goed. Maar dat houd je wakker. Natuurlijk is een oorlog overdreven maar dit stukje heeft een bredere zin dan alleen het TV kijken. Wij leven in ons luxe landje in een soort murw-heid (nieuw woord?) waar we ontzettend voor op moeten passen. De prioriteiten liggen op veel fronten erg scheef. We ('we' als in 'veel mensen') klagen als er een merk hagelslag van het schap verdwijnt. We vergeten dat we überhaupt hagelslag hebben. We klagen als we in de file staan maar weigeren met de fiets, trein of bus te gaan. We zuchten in de rij bij de ALDI maar klagen over de hoge prijzen bij de AH. Veel van onze problemen zijn luxe problemen, welvaarts ziekten en we reageren vaak als verwende kinderen die eens een keer geen snoepje krijgen. Ik ben oud genoeg om de verhalen uit de oorlog van diegene gehoord te hebben die het hebben meegemaakt. Verder heb ik uit eigen ervaring en de ervaringen van vrienden het een en ander geleerd van de wereld buiten 's lands grenzen. Op die manier ben ik ons landje toch anders gaan zien en erger ik me danig aan de manier waarop de massa hysterie in het rijke westen vaak nergens over gaat. Als er dan eens echt iets mis gaat (zoals vrijwiligers die onrechtmatig over je schutting klimmen om je huisdieren af te maken, ja ik weet het lang geleden. Olifantsgeheugen.) dan steekt een ieder de kop in het zand.
Ik zie in ons land een enorm prioriteits probleem waarbij 'het volk' niet duidelijk meer kan onderscheiden wat echt belangrijk is en wat niet. En hoewel een oorlog wellicht een zwaar middel is om ons daar op te wijzen is het murw, volgzaam vegeteren op de luxe die ons is gegeven een bijna even groot gevaar. Zeker als er een politiek vacuum is ontstaan waarin nauw denken en hard schreeuwen een echo is van wat op TV gebeurt en als norm wordt ervaren (toevallig vandaag over Balkenende's aandeel daarin gepost http://www.noisepollution.nl/scratch_pad/?p=928).
Wat je zegt over jongeren en Interenet is ook waar. Gelukkig is er een veelheid aan bronnen beschikbaar. Een veelheid die zonder precedent is in de geschiedenis. Laat ik het in een (voor mij) zeldzaam optimistische gedachte met jou eens zijn dat dit een voedingsbodem is voor kritische en creatieve mensen. Laten we hopen dat de actie die ondernomen moet worden om die bronnen aan te boren en te evalueren niet teveel moeite is voor de meerderheid… Na deze korte optimistische opleving kijk ik even wat de meest bekeken video is op YouTube. "Modern warfare 2 prestige edition unboxing." En bij amusement (jawel amusement) zie ik "Puppy stabbed in brain with BBQ fork and survives" op de tweede plaats staan. Hmm, optimisme is alweer enigszins getemperd.
Let wel ik ben naar eigen zeggen een "forty something grumpy git", dus let maar niet op mij.
Stan,
En daar heb je ook weer helemaal gelijk in. Kritisch kijken en wakker schudden wordt slechts door een dunne lijn gescheiden van het positieve niet meer zien. Vooral als je natuur daar al naar neigt zoals bij mij het geval is. Zal proberen bij een volgend stukje een meer positieve kijk op de toekomst te geven. Want tussen al dat technologisch geweld is ook veel moois te bespeuren.
Wat dat bouwen betreft: daar ben ik heel erg over aan het nadenken. Ook mede dankzij een eerdere opmerking van iemand uit m'n vriendenkring. Observaties optellen, kijken naar de negatieve én positieve berekeningen en daar vervolgens iets opbouwends mee doen zou goed in een motivatie/instructie sfeer passen waarbij bepaalde diepere inzichten kunnen helpen ideeën vlot te trekken. Moet daar echter nog een vorm voor vinden. Weinig zin om een tweede Ratelband te worden. Maar ik ben daar dus mee bezig. Jou opmerking sterkt mij in die richting te blijven denken. Dank daarvoor dus. Tsjakka!
Comments are closed.