Het blijft een eindeloze discussie: wanneer is een tekst goed? Een exacte formule is er niet op los te laten. Meten kan alleen in de praktijk. Oftewel: hoeveel resultaat heeft de tekst? Maar meten of het succes dan aan de tekst lag, blijft nog steeds redelijk onzichtbaar. Nee, een equivalent van de abc-formule zal er voor webteksten nooit komen. Maar het is volgens mij wel mogelijk om een idee te krijgen van de kwaliteit van een bepaalde webtekst.
Toen ik ooit (eigenlijk helemaal niet zo heel lang geleden) journalistiek studeerde, leerde ik voor het eerst dat al die columns die ik schreef wel leuk waren, maar dat professionele tekst gewoon aan regels gebonden is. Regels die erop gericht zijn de kwaliteit en dus de leesbaarheid van teksten te verbeteren. En dat geldt natuurlijk nog veel meer als het gaat om teksten die als doel hebben de lezer te verleiden: tot het kopen van een product, tot het aanvragen van informatie, tot het achterlaten van gegevens etc. Maar niet alleen de lezer moet worden verleid, ook met zoekmachines en dan in het bijzonder Google, moet worden geflirt.
Als webschrijvers kennen we die regels wel en houden we ons in algemene termen (beetje meer hier, beetje minder daar) ook netjes aan die regels. Maar het is vaak moeilijk uit te leggen aan niet-redacteuren waarom een tekst goed is. Het is vaak moeilijk om aan te tonen wat er mis is met een tekst. Het is vaak moeilijk omdat men over het algemeen denkt dat de waardering van teksten puur subjectief is.
Maar dat idee klopt wat mij betreft niet. Het heeft me wat kopzorgen en ook wel wat frustratie opgeleverd om een manier te verzinnen om dat aan te tonen en tegelijkertijd een tool te bieden waarmee redacteuren aan de slag kunnen. Maar ik denk dat ik wel een basis heb bedacht.
Ik noem het even de Contentkwaliteitscheck (scrabblewoord). De naam is niet zo belangrijk. Wat ik heb geprobeerd is om de algemene regels voor webschrijven te vatten in een Excel die als checklist kan worden gebruikt. Steeds als aan een regel is voldaan kan de redacteur een kruisje zetten achter die regel, dat kruisje kent een bepaalde waarde toe aan een specifieke regel, met een bepaalde weging. Dit levert een percentage op. Ik heb expliciet gekozen voor een percentage en geen cijfer omdat tekstkwaliteit dan misschien niet geheel subjectief is, wiskunde is het ook niet. Het percentage vertelt je voor hoeveel procent je tekst voldoet aan een aantal webschrijfregels.
Nu begrijp ik dat niet alle teksten, álle elementen kúnnen bevatten – er zijn verschillende soorten tekst natuurlijk. Is een regel niet van toepassing op je tekst, dan kan daar ook een kruisje achter en wordt het ook meegeteld voor de score van je tekst.
Nu claim ik helemaal niet dat deze tool perfect of zelfs maar goed is. Mijn idee is om een basis te leggen die jullie als ervaren tekstschrijvers helemaal mogen afkraken! Deze tool is gemaakt vanuit mijn ervaring, de omgeving waar ik in werk en de frustraties die ik zo af en toe opdoe. Het lijkt me veel leuker (en beter) om deze tool te maken tot iets wat in generieke vorm overal inzetbaar is (aanpassen aan je eigen situatie kan altijd natuurlijk). En hoe kan dat beter worden bereikt dan met hulp van de community.
Ik heb de tool opengesteld via Google docs en hoop dat zoveel mogelijk contentspecialisten, webschrijvers, webredacteuren, copywriters en webeditors (doorstrepen wat niet van toepassing is) er een inhoudelijk plasje overheen willen doen. Laat van je horen!
p.s: als je er niets van snapt…in de reacties kun je vragen stellen!!
11 comments
Goed initiatief, Xaviera. Zo op het eerste (vluchtige, want ik heb nog veel te doen vanmiddag) gezicht ziet het er goed uit. Ik mis zelf alleen bij Titel en Tussenkopjes dat ze de lezer moeten triggeren, nieuwsgierig maken, uitnodigen om verder te lezen. Een kopje hoeft van mij niet altijd de lading van de alinea te dekken, als ie de lezer maar prikkelt. Het bedenken van een titel of tussenkop die zowel prikkelt als het keyword bevat, is altijd weer een leuke uitdaging.
Op zich met je eens. Ik heb echter geprobeerd om zaken in de checklist op te nemen die niet al te subjectief zijn.
De checklist vertelt je ook niet perse of je tekst goed is, maar eerder of het aan bepaalde normen voldoet.
Ik vind dit een geweldig initiatief! En ik geloof ook dat het kan werken.
Maar… heb je je eigen artikel al wel door de check heengehaald?
:) nopes! Maar de check is ook vooral bedoeld voor zakelijk teksten :)
Echt een superidee. Ik ga dit meenemen naar kantoor. Ik ben benieuwd hoe ver we ermee komen.
Heel goed initiatief Xaviera!
Ik denk dat het instrument het beste werkt als je het uitsplitst naar verschillende paginatypen.
Zoals we daar hebben: homepage, productpagina, contactpagina, online formulier, bedankpagina, bevestigingsmail, e-mailing, blogpost, over ons-pagina, inlogpagina, navigatiepagina, FAQ, landingspagina, interview, voorwaardenpagina, disclaimer / proclaimer, sitemap, privacy-pagina, …
Aartjan: daar valt wat voor te zeggen, maar dan wordt de tool wel weer heel erg toegespitst op een specifieke website, vind je niet? Het idee is juist dat er een meetinstrument komt dat overal ingezet kan worden. Of gelden er universele regels voor een homepage of een productpagina? Ik weet het niet. Wat mij betreft moet in elk geval blogpost verdwijnen uit het rijtje dat je noemt, omdat het leuke aan een blogpost juist is dat alles mag en dat iedereen op zijn eigen manier blogt.
@Charlotte Ik denk niet dat je voor online content een algemeen te gebruiken tool kunt bedenken die altijd hout snijdt. Dat is net zoiets als het meten van de kwaliteit van boeken. Er zijn gewoon te veel soorten.
Je opmerking over de uitzonderingspositie van de blogpost vind ik wel interessant. Weet nog niet of ik het ermee eens ben. Waarom is een blogpost zoveel anders? Mij bekruipt trouwens het griezelige vermoeden dat ook binnen het blog-genre ook weer zoveel types zijn dat je daarvoor aparte meetcriteria moet gebruiken om echt te pretenderen dat je iets over de kwaliteit kunt zeggen.
Xaviera, Ik denk dat er heel veel in het formulier zit. Alleen zijn er volgens mij ook allerlei verschillende pagina's. Voor een homepage schrijven is volgens mij iets heel anders dan een vervolgpagina. En op mijn weblog houd ik ook rekening met de regels van webschrijven en zoekmachine-optimalisatie. Verder is het doel van de site natuurlijk ook belangrijk; informatief of commercieel etc.
Het idee is wel goed, zou het niet een goede hulp zijn voor tijdens trainingen? Tijdens in-company trainingen moet ik ook secretaresses, docenten of ambtenaren leren webschrijven. Dan blijft het bij een basis en gebruiken we ook vaak een checklist, maar niet zo volledig als die van jou.
Bedankt voor de lijst! Ik wil het later nog eens goed doorkijken. Zou ik de lijst aan studenten (MBO) mogen geven die teksten voor het internet moeten schrijven? Een instrument om een tekst te beoordelen op 'webwaardigheid' zou erg handig zijn. Ik zou nog een maximale lengte van alinea's, witregels en typografie toe willen voegen.
Ik weet niet of je het in de lijst ook over de opmaak van een tekst wilt hebben? Misschien is de opmaakproblematiek een ander lijstje.
@Annemarie: Dat mag zeker. Ik ben sowieso bezig om de lijst nog uit te breiden en ben ook aan het kijken naar verschillende lijsten voor verschillende paginatypes.
Comments are closed.