In het Westen zijn we bang dat robots onze banen inpikken of zich tegen de mensheid zullen keren. In Japan is dat anders. Daar vinden ze robots niet eng, maar zijn het juist helden.
De robot professor
De Japanse wetenschapper Hiroshi Ishiguro is een nationale held. Hij is gespecialiseerd in het maken van levensechte robots en heeft onder meer een robotkloon van zichzelf gemaakt. Om erop te blijven lijken, laat de goede man zich regelmatig opknappen bij de plastisch chirurg. Toch is hij meer dan een ijdele, nutty professor. Ishiguro is een serieuze wetenschapper. Momenteel werkt hij aan de universiteit van Osaka waar hij leiding geeft aan het Intelligent Robotics Laboratory.
Japanse robots als entertainment
Of je nu een serieuze wetenschapper bent of een doodgewone geek, als je van robots houdt kun je in Japan je hart ophalen. In Tokio heb je een wereldberoemd robotrestaurant waar de meest uitzinnige Japanse robots spectaculaire shows geven. Als je geïnteresseerd bent in meer realistische robots: het Museum van Science heeft een paar robotgidsen in dienst die ontworpen zijn door Ishiguro. Ze zijn bijna niet te onderscheiden van echte mensen.
Buiten Tokio zijn er ook genoeg leuke dingen te doen. Een tip is het Themapark Huis Ten Bosch in Sasebo, Nagasaki. Daar kun je een nachtje logeren in het eerste door robots gerunde hotel ter wereld: het Henn na Hotel. Het hotel schijnt goed betaalbaar te zijn en heeft hoge ratings.
Seks met je robot
Niet alleen in het openbare leven maar ook binnenshuis hebben de Japanners graag levensechte robots in de buurt. Huisbutler Pepper, de eerste Japanse robot die met een prijs van omgerekend € 1.000 betaalbaar is voor de gewone Japanner, was binnen een paar uur uitverkocht.
En dan heb je natuurlijk nog de seksrobots… Die zijn niet aan te slepen in Japan. Toeval of niet, vooral de “dutch wives” zijn erg populair. Ze zijn gemaakt van siliconen en rubber. Leverbaar in elke cupmaat, taille-omvang en haarkleur. Sommige mannen zijn zó onder de indruk dat ze spontaan verliefd worden op hun robot. De eerste huwelijken tussen mens en robot zijn al een feit.
Waarom houdt Japan zo van robots?
Mogelijk heeft de Japanse welwillendheid tegenover robots iets te maken met het shintoïsme, de oude staatsgodsdienst van Japan. Hierin loopt er geen strikte scheidslijn tussen levende en niet-levende dingen. Volgens de shinto kunnen ook levenloze dingen zoals de wind of een berg, een ziel hebben. Als je daarin gelooft, is het dus niet zo’n stap om een mechanische robot te zien als een volwaardig wezen.
Of deze theorie klopt is de vraag, maar misschien zit er een kern van waarheid in. Het is me wel vaker opgevallen dat Japanners een andere relatie hebben met materiele zaken dan wij. Zo vertelt de Japanse Marie Kondo in haar bestseller “Opgeruimd” dat ze haar handtas elke dag weer bedankt voor zijn goede diensten. No offense, maar dat zie ik mezelf niet zo snel doen. Ook in de boeken van Haruki Murakami is er een dunne lijn tussen leven en niet-leven, realisme en surrealisme.
Economische drijfveren
Natuurlijk is er ook een minder prozaïsche verklaring voor de Japanse robotliefde. Het land heeft te maken met toenemende vergrijzing en teruglopende geboortecijfers. Omdat Japan niet erg open staat voor immigratie, kunnen robots een mooie uitkomst bieden. Door te investeren in de robotisering hoopt het land om in de toekomst toch voldoende arbeidskracht te hebben om de economie draaiend te houden.
Make love not war
In het westen komt de Japanse liefde voor robots misschien wat kinderachtig en naïef over. Toch lijkt de kans dat de Japanse robots zich tegen mensen zullen keren minder groot dan in Amerika. Daar worden robots met name voor het leger ontwikkeld: een beter recept om oorlogszuchtige robots te kweken is er niet. Misschien hebben de Japanners het dan toch beter begrepen met hun make-love-not-war tactiek.
