De deeleconomie; eerlijk zullen we alles delen?

De deeleconomie gaat over het delen van spullen, ideeën, diensten etc. Ik kan mezelf slecht verkopen en dus deel en ruil ik graag. Het klinkt makkelijker, maar de voorwaarden moeten nog steeds duidelijk zijn.

De deeleconomie

Delen klinkt als vertrouwen, als gunnen en als transacties zonder geld. Het gaat om het verschaffen van toegang en het beperken van verspilling. Zo zijn colleges van topuniversiteiten door intermediair Coursera toegankelijk voor iedereen. Anderen hebben door omstandigheden – vakantie bijvoorbeeld – een leegstaand huis en kunnen via Airbnb hun huis verhuren. Het opwerpen van een financiële barrière is niet, of in mindere mate aan de orde. In een goed stuk van ‘De correspondent’ wordt het begrip deeleconomie als volgt omschreven:

“De deeleconomie biedt een nieuw model voor consumptie en bezit. In plaats van telkens nieuwe goederen aan te schaffen, kunnen we de spullen die we al bezitten delen en zo beter benutten.”

Om het delen te faciliteren, moet je vaak iets betalen. Airbnb is daar een goed voorbeeld van. Airbnb bezit geen huizen, maar zorgt er dus voor dat huizenbezitters en vakantiegangers gekoppeld worden. Voor die dienst betaal je. Het gaat hierbij om de grotere initiatieven. Vaak zijn het faciliterende (internet)bedrijven die anders geen bestaansrecht zouden hebben. Hoe zit het met mij? Waarom en hoe deel ik eigenlijk?

De deeleconomie en ik

Ik maak graag gebruik van Airbnb. Ik pas op andermans kinderen en zij passen op die van mij. Als freelancer ruil ik mijn diensten tegen diensten en spullen van anderen. Zo ruilde ik het redigeren van een boekje voor een nachtje of twee in een Airbnb appartement. Prima overeenkomst. Mijn ruilpartner legde me uit dat het een Barter Deal heet (klik als je ook niet weet wat dat precies betekent). Ik deel het liefst zonder financiële transactie – omdat ik het een mooi principe vind en ga voor een win win; jij hebt iets dat ik wil, ik heb iets dat jij wil. Het is de deeleconomie in het klein; zonder tussenkomst van bedrijven en soms wel met of voor bedrijven. Vertrouwen en gunnen spelen een grote rol.

Van Ruilen komt Huilen

Het gaat niet altijd vlekkeloos. Laatst interviewde ik de oprichters van een bedrijfje. Leuke gesprekken, superleuke mensen. Ik kan schrijven, zij hadden een platform. Het enige dat ik vooraf zei was: ‘Joh, we zijn allebei net gestart, als jullie het delen, vind ik het een deal’. Het waren interviews, hoe leuk is het als je geïnterviewd wordt? Dat je dat deelt, vond ik vanzelfsprekend. Het was niet waar, zoveel mensen zoveel wensen; ze deelden het niet. Toen ik er wat van vond, was de enige reactie: ‘Luister eens Eva, we hebben alleen de grootste interviews gedeeld’. De grootsten, als in de grootste merken? Maar dat is toch niet hoe de deeleconomie werkt?

Als je ego je in de weg zit

Deze gang van zaken strookte niet met mijn beeld van delen op kleine schaal, dat bestaat uit gunnen en vertrouwen. Overigens ook niet met delen op grotere schaal. Met hun bedrijf faciliteerden ze mij immers niet om iets anders te bereiken. Ik wilde niet meer van hen dan zij van mij en dus was dit ‘grootste argument’ totaal misplaatst. Tegelijkertijd vroeg ik me af wat ik de volgende keer anders zou doen in de wereld van het ruilen en delen.

Vier voorwaarden om succesvol te ruilen

1. Vertrouwen en gunnen zijn belangrijk. Deel alleen met mensen bij wie je een goed gevoel hebt. Je moet elkaar iets gunnen. Mensen die anderen niet snel iets gunnen, of die over deze aardkloot stappen met een enorm ego, moeten gewoon betalen voor je diensten. Of ze niet afnemen, ook prima.
2. Bepaal je waarde en benoem voorwaarden. Dat is lastig, met name als onze Lieve Heer je heeft opgezadeld met verkoopkwaliteiten van lik me vestje. Maar het is ook niet eerlijk als je ruilpartner moet bepalen wat een redelijke tegenprestatie is. Dan leg je het probleem namelijk bij de ander.
3. Spreek verwachtingen uit. Het vastleggen van de voorwaarden is één ding, in het verlengde daarvan moet je die verwachtingen uitspreken. Geef aan wat voor jou het belangrijkste element van de overeenkomst is. Is er een deadline? Verwacht je een vervolgopdracht bij bewezen diensten? Zou je het fijn vinden als anderen jouw stuk delen op social media? Zeg het! Als je geen verwachtingen uitspreekt, is de kans op teleurstelling groot.
4. Timmer dingen niet dicht, dan gaat de lol eraf. Delen kan zo leuk zijn, het opent deuren, je leert nieuwe mensen kennen, heb vertrouwen! Stel dat het niet loopt zoals je verwacht, dan is het in ieder geval leerzaam. Zo heb ik een paar mooie interviews geschreven en die komen echt nog wel eens van pas.

Eerlijk zullen we alles delen?

De deeleconomie gaat natuurlijk niet om de grootste. Niet om het grootste merk of het grootste blad: juist niet. De deeleconomie gaat om het vergroten van mogelijkheden, om het wegnemen van drempels. Het is de bedoeling dat geld, of het grootste ego niet in de weg staan aan toegang. De bedoeling is dat je elkaar verder helpt. Tegelijkertijd moet je wel bepalen wat je voor jouw dienst terug wil. Het laatste dat je wil, is teleurgesteld achterblijven. Lees ook dit stukje even. In the end moet je dus alsnog waarde aan je diensten toekennen en dat is misschien wel lastiger dan het bepalen van een uurtarief.

In bovenstaand stuk staan mijn bevindingen. Ik ben benieuwd naar die van jou. Een hele lijst met voors en tegens zou mooi zijn!