Wie bij spionage nog steeds denkt aan James Bond-achtige types heeft een tijdje niet opgelet. Spionage vindt tegenwoordig vooral plaats op het internet. En jij bent het doelwit, ‘bad guys’ zijn de marketeers die graaien naar jouw persoonlijke data.

De hoogste bieder

Gegevens over welke sites je bezoekt, op welke links je klikt: alles wordt vastgelegd om een zo compleet mogelijk beeld van jou te krijgen, vervolgens worden die gegevens verkocht aan de hoogst biedende partij. Deze partij gebruikt deze gegevens graag om jou eindeloos te bestoken met reclame voor producten en diensten waar je volgens hen echt niet zonder zou kunnen. Persoonlijke data, het is het nieuwe goud voor marketeers. Omdat marketeers graag een zo compleet mogelijk beeld over jou willen krijgen, willen ze daarom het liefst alle datasporen die je achterlaat verzamelen. Een belangrijk dataspoor dat je achterlaat zijn je betaalgegevens en dan vooral je pinbetalingen.

War on Cash

Aankoopgegevens zijn erg waardevol. Naast de informatie die bedrijven krijgen via klantenkaarten, kunnen zij deze gegevens dus ook krijgen via betaalgegevens. Het is een kwestie van de kassabon koppelen aan de betaalgegevens, zoals het bankrekeningnummer. Hoe meer aankopen elektronisch betaald worden, des te meer data levert dit op. Data die banken graag willen verkopen. Betaalgegevens zeggen direct en indirect wie jij bent. Koop jij bijvoorbeeld luiers, dan is dit voor marketeers waardevolle informatie. Er ontstaan steeds meer bedrijven waar je al niet meer met contant geld mag betalen. Fysiek geld is daar waardeloos.  Denk je “Dat zal vast wel meevallen”? Mwah… even een paar voorbeelden om je geheugen op te frissen:

Equens 

In mei 2013 wilde Equens geanonimiseerde informatie over het pingedrag van klanten verkopen aan bedrijven. Marketingexperts zijn dol op deze informatie. Een storm van kritiek barstte los en Equens zette haar plan weer terug in de koelkast. Equens won er bijna een Big Brother Award mee (minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten en de Belastingdienst wonnen dat jaar overigens).

ING

In maart 2014 had ING Bank hetzelfde idee als Equens. Alleen wilde ING feitelijk geen data van klanten verkopen maar klantprofielen op basis van de betaalgegevens. Deze klantprofielen zouden worden gekoppeld aan adverteerders zodat deze adverteerders gericht konden adverteren bij specifieke klantgroepen. De klant zou het product voor de volledige prijs kopen, om via zijn ING rekening de korting teruggestort te krijgen. Wederom ontstond er een storm aan kritiek, waarna ook ING haar plan terugtrok.

Albert Heijn

Ook in supermarktland zijn je gegevens gewild. In ruil voor “gepersonaliseerde aanbiedingen”. Albert Heijn gebruikt hiervoor bijvoorbeeld de Bonuskaart. In ruil voor jouw naam, adres en je geboortedatum èn natuurlijk jouw aankoopgegevens krijg je “exclusieve deals” waarvan Albert Heijn verwacht dat ze je aan zullen spreken. Hiermee krijgt Albert Heijn een schat aan informatie over jou. Koop je bijvoorbeeld opeens allemaal vegetarische vleesvervangers, dan is dat voor de marketeers bij Albert Heijn waardevolle informatie. Veranderingen in uitgavenpatronen willen zij graag zo snel mogelijk opmerken om je te bestoken met reclame, sorry “exclusieve deals”, die passen bij je nieuwe uitgavenpatroon.

Told you so….

Een nieuwe tijd

Een nieuwe tijd van marketing is kennelijk aangebroken. Moeten we daar nu blij mee zijn? Mwah. Ja het is best fijn dat je geen reclame meer krijgt waar je totaal niets aan hebt. Maar wat doen al die bedrijven allemaal met die informatie? Jouw informatie. Informatie over jouw financiële situatie, over jouw gezondheid en noem maar op. Met deze vergaande informatie over jou, kunnen deze bedrijven beslissingen nemen waar jij niet erg blij van zal worden. Krijg je bijvoorbeeld nog wel alle informatie te zien wanneer je op zoek bent naar een vakantie? Puur omdat de reisaanbieder geen zin heeft in iemand met een bepaalde ziekte/seksuele geaardheid/huidskleur/geloof?

Privacy voor korting

Onlangs verscheen er een interview met de voormalig directeur communicatie van Aegon, Jan Driessen. In dit interview vertelt hij dat hij, met behulp van wearables, allerlei lichaamsfuncties doorgeeft aan een app op zijn mobiele telefoon. Deze gegevens wil hij best delen met zijn verzekeringsbedrijf, als daar een flinke korting op de premie tegenover staat. Daarbij gaat hij er trouwens gemakshalve vanuit dat de gegevens die hij overdraagt, aanleiding geven voor het geven van een premiekorting.

Dan zegt Driessen “waarom zou ik evenveel betalen voor een ziektekosten- of een arbeidsongeschiktheidsverzekering als iemand die de hele dag niet beweegt en ongezond eet? Waarom zou ik de hoogte van mijn premie niet zelf kunnen meebepalen?“

Driessen vervolgt: “De nieuwste techniek maakt het mogelijk op feitelijk en meetbaar gedrag te differentiëren. ‘Wearables’ gaan een even vanzelfsprekend onderdeel van ons leven uitmaken als een mobiele telefoon. En dus zullen er nieuwe verzekeringsvormen ontstaan, niet gebaseerd op collectieve risico-inschatting maar gebaseerd op de controleerbare instelling van een individuele klant.” De marketeers, de voormalige collega’s van Jan Driessen, zullen instemmend knikken en gaan aan de slag met het bedenken van nieuwe verzekeringsvormen.

And so it begins…

Wanneer er gedifferentieerd gaat worden in premie op basis van “feitelijk en meetbaar gedrag” dan kun je jezelf afvragen: wat is dat feitelijk en meetbaar gedrag dan? Zijn dat alleen die wearables waar Driessen het over heeft? Of gaat het verder? Bijvoorbeeld met “feitelijk en meetbaar gedrag” dat blijkt uit je betaalgegevens of je zoekgeschiedenis op internet? De nabije toekomst zal het leren.

Langzaam maar zeker ontstaat een web van data waaraan je haast niet meer kunt ontkomen. Dat web van data heeft een naam: big data. Enorm veel data, zoveel data dat de gebruiker deze data moet opdelen in werkbare dataprofielen. Daarmee worden de mensen die achter deze data zitten toegerekend aan een dataprofiel. Personen als Driessen krijgen dus niet een premie die heel specifiek alleen voor hen geldt, nog meer mensen zullen hetzelfde aanbod krijgen.

Gevolgen

Wat zullen hiervan de gevolgen zijn kun je jezelf afvragen. In het voorbeeld van de ziektekostenverzekering, is het bekend dat mensen naarmate ze ouder worden, ze meer kosten in de zorg zullen maken. Het spreekwoord luidt niet voor niets “ouderdom komt met gebreken”.  Wanneer iedereen nu gaat betalen naar rato van het ‘risico op kosten’ dan zul je als oudere steeds meer premie moeten gaan betalen. Dan gaat het hier nog om ouderen waarvan het haast zeker is dat ze meer ziektekosten zullen maken naarmate ze ouder worden.

Maar de dataverzameling gaat verder en verder. De dataprofielen zullen steeds meer criteria gaan bevatten. Criteria die potdicht in een blackbox zullen verdwijnen, want deze dataprofielen zijn goud waard.

Het verzekeren van jouw auto kan een probleem worden wanneer je nog jong en een niet zo’n ervaren bestuurder bent, en er bovendien uit je betaalgegevens blijkt dat je ook nog eens regelmatig alcohol koopt. Of dat je de inboedel van jouw huis niet meer kunt verzekeren omdat uit de datagegevens van de inwoners van jouw wijk blijkt dat er veel criminaliteit is en dat veel mensen uit jouw wijk een strafblad hebben. Of dat het vanwege jouw dataprofiel heel erg moeilijk wordt om aan een goede baan te komen.

Naast deze hele ingrijpende voorbeelden, zullen er ook kleinere gevolgen zijn. Vanwege de “gepersonaliseerde aanbiedingen” zul jij misschien voor een volkoren brood meer moeten betalen, dan iemand anders die een veel gezonder dataprofiel heeft.

Eigen schuld, dikke bult?

Tja… de data als basis voor al deze data zijn jouw acties. Jij betaalt je boodschappen met je pinpas. Jij deelt je gegevens met dataverzamelreuzen zoals Google. Jij deelt je lichaamsfuncties met apps zoals Runkeeper. En daar krijg je heel veel gemak voor terug. En natuurlijk “gepersonaliseerde aanbiedingen”. Dus dan maar stil blijven? Of…

Ja, je geeft jouw data weg voor gratis diensten en die gratis diensten zullen vast allerlei artikelen in hun gebruikersovereenkomsten hebben opgenomen waardoor zij van alles mogen doen met deze data.

Maar beste marketeers… dat betekent niet dat je, omdat het kan, het ook moet doen. Wees eens creatief. Probeer je producten of diensten te verkopen zonder te graaien in de persoonlijke gegevens van jouw (toekomstige) klanten.

Tijd voor een signaal?

Nee, je hoeft niet gelijk je Google account (met daarin diensten zoals Gmail, Youtube, Maps, Picassa, Docs en Translate) te beëindigen. Je hoeft ook geen lelijk zittend t-shirt aan te trekken en heel hard ACTIE! ACTIE! te roepen op het Malieveld in Den Haag.

Zoals je al kon lezen worden veel data verzameld door je betaalgegevens. Het zou een mooi signaal zijn om een maand lang niet te pinnen. Gewoon “ouderwets” met contant geld betalen.

Help je mee om marketeers als Driessen een signaal te geven dat ze moeten stoppen met graaien naar persoonlijke data?

Daarom komende september: Cash only month! #cashtember

Bijkomend voordeel van het betalen met contant geld, is dat  je precies ziet wat je uitgeeft en hoeveel je nog hebt. Door één of twee keer per week een vast bedrag te pinnen, geef je niet meer uit dan je van plan was. Daarnaast zie je ook beter wat de waarde van een product is wanneer je er contant voor moet betalen.

Rest de vraag: wat is privacy jou waard?

0 Shares:
11 comments
  1. Wat me opvalt is het hoge gehalte aan “ikke-ikke-ikke-en-de-rest-kan-stikke” en het “meten-met-twee-maten”.

    Verzekeringen (en dus ook diens premie) zijn ooit opgezet vanuit de collectiviteitsgedachte waarbij het leed van een kleine groep gedeeld wordt met een grote groep om het op die manier voor iedereen behapbaar te houden.
    In dat kader geldt hetzelfde voor de overheid. Die is ook ooit opgezet vanuit diezelfde collectiviteitsgedachte.

    We zijn nu hard op weg een maatschappij te creeeren waarbij risico profielen en het eigen belang bovenaan staat met verstrekkende gevolgen (als je daar op doorredeneerd); denk ook maar eens aan de WW en WAO premie. Van elk een voorbeeld.

    Door mijn opleidingsnivo en de bedrijfstak waarin ik werk loop ik minder risico om werkeloos te worden. Waarom moet ik dan net zoveel WW-premie betalen als bijvoorbeeld een artiest met een MBO opleiding?
    Idem voor de WAO – een bouwvakker loopt nou eenmaal meer risico om arbeidsongeschikt te raken dan iemand die van 9-5 op een kantoor zit. Waarom zouden beiden dan evenveel premie moeten betalen?

    Daarnaast wordt er ook steeds vaker gemeten met twee maten. Die oudere die vaker ziek is zou wel meer premie moeten gaan betalen. Maar dat diezelfde oudere geen kinderen onder zijn hoede heeft die jonger zijn dan 18 (en ook niet meer ter wereld kan brengen) resulteert niet in een korting op diezelfde premie.

    Kortom, zou het niet beter zijn om wat meer tijd en energie te steken in die collectiviteitsgedachte (versus dit soort korte-termijn-acties; hoe goed bedoeld ook)?

    :-)

      1. Ik ben er vrijwel dagelijks mee bezig Xaviera – zowel zakelijk als privé.
        De een heeft wat meer zichtbaarheid en is wat meer voor de hand liggend dan de ander – maar toch…

        In mijn gesprekken met klanten gaat het vaak ook over outsourcing van IT werk naar lage lonen landen. Dan vraag ik ze of ze al eens gekeken hebben naar de mogelijkheden rondom het automatiseren van IT werk. Om op die manier in ieder geval een deel van het werk te behouden (het maatschappelijk belang) en tegelijkertijd toch de beoogde efficiency slag te maken (het persoonlijk belang). En dat vanuit de optiek dat het inregelen en onderhouden van een vorm van outsourcing niet goedkoper gaat zijn dan het inregelen en onderhouden van een stukje automatisering van IT werk.

        Ook heb ik op verzoek van de OU een review gemaakt over een management cursus die ik eerder deze week had afgerond. Daarin adviseer ik de OU om meer aandacht te schenken aan het samenspel tussen bedrijven en hun maatschappelijke omgeving (versus de huidige content waarbij het vooral gaat over teams binnen één bedrijf/organisatie).

        Ook heb ik daar in het verleden artikelen over geschreven – wat ik nu weer opnieuw op ga pakken. Het eerste is gister ingeleverd bij een vaktijdschrift genaamd de Computable. Hoewel redelijk technisch van aard draait dat artikel uiteindelijk om een vorm van samenwerking over IT afdelingen heen. Ik ben benieuwd wat dat aan reacties op gaat leveren…

        En over reacties gesproken, net als hier reageer ik ook regelmatig op artikelen van anderen. Daar waar passend probeer ik dit topic steeds weer onder de aandacht te brengen.

        Kortom, binnen mijn mogelijkheden ben ik daar zeer zeker mee bezig.

    1. (blijkbaar is het niet mogelijk te antwoorden op een bericht dat 3 lagen diep is ?)

      Ik vind het wel interessant dat je automatiseren voorstelt. Ik zit in de IT, dus ik snap de redenering wel. Maar het ligt wel ingewikkelder denk ik.

      Ten eerste jou collectiviteitsgedachte over het niet gebruiken van outsourcing is misschien beter voor de mensen in Nederland, maar niet voor de mensen daar. En waarschijnlijk hebben ze het daar harder nodig dan hier. Als het collectief de mensheid is ipv. Nederland, is het dan niet zo’n handige keuze.

      Ten tweede het automatiseren van werk is niet direct beter, want dit kan betekenen dat het werk minder vaak wordt gedaan en daardoor leid mogelijk tot minder werkgelegenheid. Of dat beter is weet ik niet.

      Ik vermoed wel dat het toch wel wordt toegepast of je nu wilt of niet.

      Vooral als je eens wat cijfers bekijkt, een onderzoek in de VS zegt:

      45% (!) van alle banen die nu bestaat in de VS hebben het potentieel om in 2020 door automatisering overbodig te zijn gemaakt.

      http://www.technologyreview.com/featuredstory/515926/how-technology-is-destroying-jobs/

      Dat betekent niet direct dat er geen andere banen voor terug komen, maar het betekent ook niet het evenveel banen zijn of dat de nieuwe banen altijd ingevuld kunnen worden.

      Door automatisering zal het niveau van de werknemers omhoog moeten en de ontwikkelingen gaan steeds sneller. Dus dat kan betekenen dat omscholing naar een andere richting mogelijk zelfs een steeds langduriger proces wordt.

      Sommige bedrijfstakken zullen bijna volledig verdwijnen. Neem nu het aantal werknemers dat voor hun werk achter het stuur zit, zoals in de transport. Nederland is heel erg afhankelijk van de import en export. Wat gebeurt er als de auto’s of vrachtauto’s zoals van oa. Google zelf gaan rijden ?

      Die banen bestaan dan op een bepaald moment niet meer. Er komt een moment dat men niet eens meer mag rijden: mensen maken te veel fouten, ze zijn vaak moe of afgeleid. etc. etc.

      Nou is dat een duidelijk voorbeeld, maar niet direct het beste voorbeeld, want om auto’s volledig autonoom te laten rijden in alle weer- en verkeerssituaties hebben we waarschijnlijk nog wat meer jaren nodig dan de 6 jaar tot 2020.

      Dus daarom denk ik niet dat het zo simpel ligt als jij deed voorkomen.

      Ik zie op dit moment al mensen, zoals in politieke kringen, praten over een mogelijk universeel basis inkomen en minder uren werken per weer.

      Doordat het tegenwoordig 1 globale economie is, zal het lastig zijn om dat soort regelingen per land in te voeren. Want dat kan leiden tot een slechter concurrentiepositie. En eens worden over regelingen op grootte schaal met veel landen is heel lastig. Neem nu het Kyoto protocol als 1 van de slechte voorbeelden.

      We leven in een bijzondere tijd.

      1. @Lennie:
        Eens – als je het gehele vraagstuk “werkgelegenheid” bekijkt op een wat langere termijn en vanuit een wereldwijd perspectief dan is het maar zeer de vraag in hoeverre automatisering nou echt gaat helpen.

        Aan de andere kant, zoals je zelf al terecht opmerkte, resultaten uit het verleden hebben laten zien dat zoiets zich niet laat tegenhouden. Bedrijven zullen blijven zoeken naar goedkopere manieren om hun producten en diensten verkocht te krijgen.

        Als ik ga kijken naar de arbeidsomstandigheden van mensen in lage-lonen landen, dan blijft de gedachte van “moderne vorm van slavernij” regelmatig terugkomen.

        Wat ik ook regelmatig mee maak is dat werk opnieuw verplaatst wordt naar een ander land op het moment dat mensen zich organiseren en als een gezamenlijk initiatief pleiten voor betere werkomstandigheden.

        Ik heb de politiek in Den Haag ook al eens horen spreken over het belasten van consumeren (versus de belasting op werk) om op die manier meer banen te creëren.
        Dat zou kunnen werken op het moment dat we met zijn allen een stevige stap terugdoen in “levensstandaard”.

        Kortom – het zijn inderdaad spannende tijden. Met een *stevige* knipoog (maar toch ook een serieuze ondertoon): op termijn lost het probleem min-of-meer vanzelf op door het fenomeen roofbouw. Om voedsel te produceren moet er nog altijd meer ingestopt worden dan dat eruit komt. Eens stopt dat… alleen is moeilijk in te schatten hoe dat einde eruit komt te zien… ;-)

      2. (ik kan weet niet antwoorden op het bericht van Will, dus doe ik het maar zo)

        Nu ben ik niet alleen maar negatief over de toekomst, ik kan er ook een positieve draai aan de toekomst geven waarbij juist voedselvoorziening helemaal geen probleem is en iedereen voor de basis behoeften niet hoeft te werken dan is dat juist positief:

        https://www.youtube.com/watch?v=AKL8wJunKA0

        We hebben dus nog geen enkel idee wat er gaat gebeuren. Er zijn een heleboel trends, maar welke trend het hardste gaat of het belangrijkste effect gaat hebben, dat weten we nog niet.

        Maar als de prijs van stroom echt blijft zakken gaat dat een hele groot positief effect hebben:

        http://rameznaam.com/2013/11/14/solar-power-is-dropping-faster-than-i-projected/

        Het lijkt er ook op dat opslag van energie ook steeds goedkoper wordt:
        http://rameznaam.com/2013/09/25/energy-storage-gets-exponentially-cheaper-too/

      3. @Lennie:
        Zonne- en wind energie zijn by-nature gekoppeld aan energie opslag.
        Immers, deze energie bronnen bereiken overdag hun maximale capaciteit terwijl die op dat moment niet nodig is.
        Maar ondanks dat blijven het “onbetrouwbare” bronnen waardoor er altijd conventionele centrales nodig blijven.

        Voor de rest is het in zekere zin afwachten hoe teen-en-tander zich ontwikkeld. Maar zolang de Shells van deze wereld het voor het zeggen hebben gaat het lang(er) duren voordat daar meer duidelijkheid over komt… :-)

    1. Hoi Will & Xaviera,

      Dank je voor het reageren. In je (Will) reactie geef je aan om vooral aandacht te geven aan de collectiviteitsgedachte en niet aan een korte termijn actie als #cashtember.

      Aanleiding voor mij was het interview met Driessen. Mijn eerste gedachte was daarbij “en de solidariteit met elkaar dan? Dat is de basis van verzekeren” Daarbij hebben jij en ik vermoedelijk dezelfde gedachte over.

      Voor mijn artikel heb ik gekozen om de aandacht te geven aan de bredere ontwikkeling om steeds meer data te verzamelen en te gebruiken (ik wilde eerst ‘misbruiken’ schrijven) om mensen in hokjes te duwen. Om daarmee ook mensen buiten (bepaalde) hokjes te houden.

      Ik richtte mij op wat jezelf als consument kan doen om dit soort ontwikkelingen te beïnvloeden, hoe klein dan ook.

      Dus eigenlijk precies wat Xaviera zei: “Walter doet dan weer iets anders.

      To each his own he :)” maar eigenlijk willen we hetzelfde.

  2. Goed stuk! Vergeet ook niet dat er banden zijn tussen bedrijven wier gegevens samen nog veel waardevoller kunnen worden. Bijvoorbeeld AH, Gall & Gall en Bol.com. Hmm, boek over depressies gekocht bij Bol.com? Oei, slechter gaan eten, meer gaan drinken? Gecombineerd zijn zulke gegevens goud waard voor bijvoorbeeld een zorgverzekeraar.

    Dat is nog even afgezien van het feit dat onze minister van Volksgezondheid aan het regelen is dat zorgverzekeraars straks het *recht* hebben precies te zien wat voor geestelijke klachten je hebt. Zembla liet overigens onlangs zien dat ze die gegevens (geanonimiseerd-en-toch-stiekem-weer-te-koppelen) al hebben. Handig verzameld in één grote database ook nog eens….

    Ook ouders kunnen beter even goed nadenken over wat ze zelf prijsgeven. Wat je nu post over de hartklachten van je kind, met naam en toenaam, staat over twintig jaar, bij zijn eerste sollicitatie, nog steeds online.

    1. Hi Eric,

      Dat hele ‘geanonimiseerd’ opslaan lijkt inderdaad steeds meer een wassen neus te worden. Uiteindelijk zijn gegevens toch weer te herleiden naar personen.

      En ja, helemaal mee eens dat ouders heel goed na moeten denken over wat ze berichten over hun kinderen. Het recht om vergeten te worden gaat m.i. enorm belangrijk worden.

      Dank voor je reactie!

Comments are closed.

Dit artikel is 9.307 keer gelezen