Afgelopen weekend berichtte persbureau Reuters dat de Amerikaanse staat Californië een wet heeft aangenomen die betalingen met alternatieve valuta als Bitcoin en Dodgecoin legaal maakt. Een belangrijke ontwikkeling, omdat dit de ruimte geeft aan de evolutie van nieuwe betaalwijzen.
Bitcoin, vooral in het nieuws als er ophef is over een ‘Bitcoin miljonair’ of het schandaal rond Bitcoin-uitwisselingsproject Mt. Gox. De digitale valuta zingt rond, maar vaak is het lastig grip krijgen op wat het nu precies inhoudt en waarom deze wet dus een belangrijk moment is.
Maak je eigen geld
Een van de uitgangspunten van Bitcoin is: je maakt je eigen geld. In principe kan iedereen een computer aanzetten en deze met de juiste software opdracht geven om aan het rekenen te slaan. Wat je computer dan berekent, of eigenlijk controleert, zijn Bitcoin-transacties tussen andere mensen. Je biedt de rekenkracht van jouw computer aan in het netwerk, om bij te dragen aan de controle op alle transacties. Als dank, krijg je Bitcoin. Een combinatie of stukje code met de waarde van een Bitcoin. Dit proces heet ‘mining’, het delven van Bitcoin.
Omdat het een flink karwei is voor je computer, dat gereken, duurt het even voor je een Bitcoin hebt. Er zijn inmiddels mensen die een jaar of wat geleden, toen Bitcoin net underground opdook, een pc hebben aangezet en nooit meer hebben uitgezet. Zij hebben stilletjes heel wat Bitcoins verdiend en omgerekend naar dollars zijn ze nu spekkoper. Wat je namelijk ook kunt doen, als je geen zin hebt te wachten tot je computer is uitgerammeld, is Bitcoin kopen met dollars. Je betaalt dan in feite voor het werk van een ander. Hoe meer vraag naar Bitcoin, hoe hoger de prijs. Dit is de hype rond prijsstijging en daling waar je veel over leest.
Elite vs meerderheid
Terug naar het uitgangspunt. Met Bitcoin, ben je in staat je eigen geld te maken. Dit is een radicale shift ten opzichte van het systeem waarmee we vertrouwd zijn. Namelijk: maar een heel beperkt clubje mensen (banken en de overheid) heeft nu de zeggenschap over het maken (drukken) van geld. Zij bepalen hoeveel beschikbaar is en waar het beschikbaar komt. Een enorme machtspositie van een minderheid, ten opzichte van een afhankelijke meerderheid. Wat Bitcoin doet, is deze macht bij ze weghalen en ‘teruggeven’ aan de gemeenschap. Nogal revolutionair. Want wat is dan nog de positie van banken? En for that matter, van de overheid? Deze laatste gaat immers over de verdeling van (publieke) gelden.
De Napster van de financiële sector
De ontwikkeling zorgt natuurlijk voor ophef, de gevestigde orde is niet blij met zo’n machtsverschuiving. Vergelijk het met de muziekindustrie. Tot voor kort bepaalde de platenmaatschappijen op welke wijze je naar muziek kon en mocht luisteren. Muziek betekende dat je een ‘drager’ nodig had. Iets waar de muziek op stond, een cd, of langer geleden, een LP of cassette. De platenmaatschappij had de zeggenschap over de uitgave (en dus de prijs) van deze dragers. In dit voorbeeld ligt de macht dus in handen van de Sony’s en EMI’s van de wereld. Ineens was er internettechnologie en daarmee ontstond Napster. Muziek was online te vinden en te downloaden, er kwam geen cd of bandje aan te pas. Je kon het zelf. Platenmaatschappijen werden dus omzeild, ze verloren enorme inkomsten die ze te danken hadden aan hun monopolie op de uitgave van muziek en ze verloren hun macht. Uiteraard werd de ontwikkeling stevig bevochten en nog steeds poppen de Buma/Stemra’s zo nu en dan op. Napster zelf heeft het niet gered, maar de ontwikkeling was niet te stoppen. Online je muziek halen, bijvoorbeeld via Spotify, is inmiddels de normaalste zaak van de wereld.
Blik vooruit
Ik verwacht dat digitale valuta eenzelfde ontwikkeling zullen doormaken. Van underground illegale beweging evolueert het meer en meer naar een geaccepteerde manier van waarde-uitwisseling. De wet die nu in Californië is aangenomen, is daar een voorbeeld van. De munt heeft een officiële positie gekregen binnen het betalingsverkeer. Winst voor de gemeenschap die de zeggenschap over geld terughaalt en een verlies voor de bankensector. Mijn voorspelling is dat net als in de muziekindustrie de machtige financiële sector zich binnenkort gaat roeren. Maatregelen als controle, aanzetten tot verboden en regulering zijn logische reacties. De vraag is, wanneer Bitcoin of een van zijn opvolgers sterk genoeg is of breed genoeg gedragen is om die shift daadwerkelijk te realiseren. Want dat het gaat gebeuren, net als in de muziekindustrie, staat wat mij betreft vast.
