Een interessant onderwerp laatst in een uitzending van Tegenlicht: het vervagen van de grens tussen echt en onecht en wat dat betekent voor de waarheid.
Is de president gek geworden?
Hoi Ton, heb je laatst de ‘Hoe echt is echt’-uitzending van Tegenlicht gezien? Bizar hoor, hoe makkelijk we met sommige dingen van echt naar animatie gaan om het makkelijker te maken. Ik denk dat het overigens wel een heel groot verschil maakt of het bekend is of iets echt is of niet. En of het bijvoorbeeld over nieuws en feiten gaat of dat het puur vermaak is. Wat vind jij, moeten we ons zorgen maken?
Hey Kim! Tja, als we straks Obama levensecht kunnen laten beweren dat hij Rusland over vijf minuten gaat ‘nuken’, moeten we ons inderdaad zorgen maken. Want als ergens misbruik van gemaakt kán worden dan zál er ook misbruik van gemaakt worden. Dat is vast een wet die ik dit jaar nog van mijn ‘Murphy’s law’-scheurkalender ga ritsen.
Ter lering ende vermaeck
Dat vind ik wel wat zwartgallig hoor. In de mode en kunst zijn kopieën al veel langer een verschijnsel. Kijk maar naar Geert Jan Jansen die op meesterlijke wijze de grote meesters namaakte. Dat is natuurlijk in eerste instantie oplichting en bedrog, maar ergens toch ook wel vermaak. Of in ieder geval voor het vermaak. Maar dat er voor nieuws -waargebeurde dingen- animaties gebruikt worden om de delen waar geen beelden van zijn in te vullen…daar maak ik me wel zorgen over. Dat kun je toch beter aan de verbeeldingskracht van de mensen zelf over laten. Maar ik denk, en hoop ook, dat animaties toch meer gezien gaan worden als niet per se echt. De invulling van de gebeurtenis door de maker. Ter verduidelijking.
Ethische code en nut
In de kunst gaan we met het 3D-printen van bestaande kunstwerken snel wennen aan het gebruik van kopieën, denk ik. En dat is helemaal niet verkeerd, want zo kunnen veel meer mensen van de grote meesters genieten. Het verschil zit ‘m in het feit dat je in zo’n geval wéét dat je naar een kopie gaat kijken. Bij het invullen van nieuwsbeelden komt er vast een ethische code waaraan grote nieuwsagentschappen zich committeren. Vraag is dan misschien eerder of animaties werkelijk iets toevoegen aan een nieuwsitem. Een animatie met één van de mogelijke routes van een verdwenen Boeing… Is dat gemak? Is dat waarheid? Of is het overbodige informatie?
Wat is echt?
Overbodig denk ik niet. Tenminste, als een animatie gebruikt wordt voor uitleg. Als verduidelijking en extra informatie om hetgeen gebeurde in een context te plaatsen. Als er wordt gesproken over een mogelijke route is het al duidelijk dat dat niet de waarheid maar een mogelijkheid is. Ik ben wel heel benieuwd hoe dit zich verder allemaal gaat ontwikkelen.
Mijn, jouw, onze werkelijkheid
Ja, ik ook. En we komen er waarschijnlijk snel achter want de ontwikkelingen op dit gebied gaan razendsnel. Eigenlijk is dit een variant op een aloude filosofische vraag: is er één werkelijkheid of zijn er net zoveel werkelijkheden als er waarnemers zijn? We breiden die vraag nu uit met of er zoveel werkelijkheden zijn als er waarnemers én animators zijn. Wat vind jij?
1 comment
Is een 3D print, of animatie van iets dat niet op de wereld kwam als animatie of 3D print niet echt? Het is in ieder geval een echter 3d print of animatie. Ik snap waar jullie op doelen, de grens tussen wat 'het origineel' is en wat kopieën of soortgelijke producten of diensten zijn vervaagt.
Is dat echter erg? Ja natuurlijk, bij een replica van Obama is dat erg, en ja ook bij foutieve weergaven is dat vervelend. Maar als ik mijn kinderen later de schaalmodellen van Da Vinci kan laten zien uitgeprint op mijn thuis printer en op die manier interactief kan uitleggen wie die beste man wel niet was. Aangevuld met 'originele' bouwtekeningen uit een boek of van een iPad? Dat zie ik als een vooruitgang!
Dus ja, het bewaken en eventueel aanduiden van originele/authentieke beelden, voorwerpen of teksten is belangrijk, maar op veel vlakken denk ik dat namaak een goede aanvulling kan zijn.
Comments are closed.