Hoe verslavend is social media? Is het niet een ‘normaal’ (zeker voor de jongere generaties) communicatiemiddel? En dat je het vaak gebruikt, tja, is dat niet te vergelijken met veel fietsen of journaal kijken? Overdaad schaadt. Bij alles is téveel nooit goed. 

De grens

Een verslaving is iets wat je teveel doet. Waar die grens dan precies ligt, is lastig te zeggen. Er is geen vastgestelde norm, geen limiet zoals een maximaal toegestaan alcoholpercentage achter het stuur. Wel is het duidelijk dat je achter het stuur dus niet mag facebooken. Maar als je thuis op de bank door je partner wordt aangesproken op je overmatige social mediagebruik, is er dan al sprake van een verslaving?

FOMO & FTAD

Ik werk in het onderwijs en in de gehandicaptenzorg waar ik ook trainingen en workshops Social Media geef aan verontruste docenten en bezorgde begeleiders. Een begeleider vertelde me dat een cliënt een slaapstoornis kreeg omdat ze ‘s nachts haar mobiele telefoon aan liet staan voor social media updates. Dat lijkt mij dan duidelijk niet meer gezond. Naast het (eigenlijk aloude) fenomeen Fear Of Missing Out, kortweg FOMO (een neurotische drang naar het niet te missen of buitengesloten worden) bestaat er volgens de Amerikaanse psycholoog Michael Finechel een FTAD: Facebook/Twitter Addict Disorder. Tot nu toe zijn zes criteria gesteld om te spreken van FTAD (redelijk gelijk aan gangbare addict disorders). Volgens Finechel zouden ten minste twee of drie hiervan aanwezig moeten zijn op elk moment tijdens een observatieperiode van 6 maanden. Deze criteria zijn:

  1. Tolerantiegraad
    Dit verwijst naar de toenemende hoeveelheid tijd die wordt besteed op Facebook en Twitter om tevredenheid te bereiken.
  2. Stopstress
    Een poging om te stoppen met Facebook veroorzaakt sociale, persoonlijke of beroepsmatige stress.
  3. Vermindering sociale activering
    Belangrijke maatschappelijke of recreatieve activiteiten zijn sterk verminderd of zijn verschoven naar Facebook en Twitter. Sociaal contact met vrienden bestaat voornamelijk uit ‘digitaal rondhangen’.
  4. Simulatiegedrag
    Liefde of genegenheid tot uiting brengen via Twitter of Facebook zonder de intentie van reëel contact te hebben.
  5. Kwantiteitsvrienden
    Meer dan 1000 vrienden (willen) hebben en van 80% geen idee hebben wie het is, tenzij dat netwerk als distributiekanaal gezien wordt van berichten.
  6. Volgdrang
    Iedereen uitnodigen die men ooit heeft ontmoet om Facebookvrienden te worden. Alle notificaties, berichten en vriendschapsverzoeken geven een positief humeur vanwege het gevoel geliefd te zijn. Maar ook de hoeveelheid tijd die men besteedt aan wat iemand over een persoon schreef of het stalken van iemand (obsessief gedrag).

Daarnaast zijn er ook nog de standaard signalen van een verslaving zoals het ontkennen van de verslaving, slaapproblemen, slechte persoonlijke hygiëne en paniek wanneer social media wordt ‘weg genomen’ (bijvoorbeeld de accu leeg of geen internetverbinding). Volgens een lijstje uit de Huffington Post is social media verslavender dan alcohol, sigaretten, bellen, cafeïne, seks en porno.

Herkenbaar? Doe de FOMO test!

Hoe kom je er vanaf?

Dwight D. Eisenhower’s Prioriteitenmatrix

Zorg ervoor dat je niet meer over álles wordt geïnformeerd, maar probeer te minderen in de hoeveelheid informatie die op je afkomt. Veel social media sites zijn zo in te stellen dat je content kan filteren. Het is goed om al deze informatie naar belang in te delen. Dwight D. Eisenhouwer (voormalig generaal en president van de VS) maakte een Eisenhouwer-prioriteiten-matrix.  Vul deze in en laat alle niet onbelangrijke zaken weg; hier verdoe je alleen maar tijd mee.

Daarnaast nog enkele praktische tips voor verslaafden:

  • Neem geen smartphone mee naar je werk. Heb je een telefoon nodig? Koop dan een extra telefoon waar je niet mee kunt surfen op het internet.
  • Verwijder een aantal social media accounts zodat je niet constant alles moet checken.
  • Stel je smartphone zo in dat deze automatisch nieuwe berichten, nieuwe e-mails of nieuwe tweets inlaadt. Je telefoon checkt nu alles voor je zodat jij niet constant langs je accounts hoeft.
  • Druk je telefoon ’s avonds uit voordat je gaat slapen.

Herken je jezelf (of je partner), heb je een hoge FOMO score of heb je (creatieve) afkick-tips? Laat het weten!

0 Shares:
Dit artikel is 5.771 keer gelezen