Vrijdag, 1 maart was de kick-off van een bijzonder initiatief: ‘Project Chernobyl‘, van Daan Kloeg en Hans Wolkers. Dit project documenteert de gevolgen op lange termijn van de Chernobyl-ramp in een uniek fotoboek. Met de verkoop van het boek en met behulp van crowdfunding willen ze de slachtoffers die zijn teruggekeerd naar het rampgebied, steunen. En ervoor zorgen dat de wereld deze ramp en deze mensen niet zomaar vergeet.
In de nacht van 26 april 1986 explodeerde reactor nummer vier van de kerncentrale bij Chernobyl in de tegenwoordige Oekraïne. Enorme hoeveelheden radioactiviteit kwamen in de atmosfeer terecht en besmetten meer dan 200.000 km2 van West Europa. In een straal van dertig kilometer rond de reactor was de radioactiviteit zo hoog, dat de overheid alle dorpen en steden evacueerde. Honderdduizenden mensen werden dakloos. Hoewel officiële cijfers ontbreken, schatten hulporganisaties dat honderdduizenden mensen ziek werden of zelfs stierven aan de gevolgen van radioactieve besmetting.
Nog steeds nieuwe slachtoffers
“Bijna dertig jaar na dato zijn de gevolgen van deze vergeten ramp nog steeds actueel”, zegt bioloog en journalist Kloeg. “Tot op de dag van vandaag zijn er gevolgen voor mens en dier.” Radioactiviteit claimt nog steeds nieuwe slachtoffers, vooral kinderen. Een bezoek aan het rampgebied is volgens de initiatiefnemers van ‘Project Chernobyl’ een ontluisterende ervaring.
Ze stuitten op verlaten gebieden waar de Geigerteller nog altijd te hoge waarden aangeeft. Zoals in de verlaten stad Pripyat, dichtbij de reactor, waar radioactiviteit elke stap risicovol maakt. Kilometers rond de rampplek bepalen spooksteden met instortende huizen het landschap. Persoonlijke bezittingen die nog rondzwerven, brengen het menselijk drama heel dichtbij. Een vergeelde foto, een speelgoedautootje, een gebroken pop zonder hoofd. Stille getuigen van een voortdurend drama. “Toch herbergt het gebied schoonheid’, zegt wetenschapper en fotograaf Wolkers. “Oude houten deuren met afbladderende verf, natuur die terugveert en weer bezit neemt van straten en huizen.”
Moederland
Kort na de ramp keerde een handjevol mensen terug naar hun dorp. Het verlangen van deze self settlers naar hun ‘moederland’ was sterker dan de angst voor radioactiviteit. Binnen enkele maanden na de ramp keerde Babushka Anna terug naar haar geboortegrond. De 83 jarige leeft een marginaal bestaan op een bescheiden stukje grond. Zij inspireerde Kloeg en Wolkers om de gevolgen van de ramp voor mens en natuur te documenteren en zo het voortdurende drama van Chernobyl aan de wereld te vertellen.
Crowdfunding
Via crowdfunding website www.indiegogo.com/chernobylwitness en de verkoop van het fotoboek wil het team de kosten van het project dekken. Bekijk hier de oproep van Daan en Hans om dit project te steunen. Meer informatie en foto’s zijn ook te vinden op www.chernobylwitness.com
