Voor de start van de ontwikkeling van een ICT-toepassing is het aan te raden om met het ontwikkelteam in de toekomstige gebruiksomgeving een kijkje te nemen. Het zien en aanvoelen van de omgeving waarin de doelgroep met je toekomstige product aan de slag gaat, biedt veel voordelen en voorkomt fouten.
Gebruiksomgeving
Pas tijdens meelopen op de werkdag van een agrarisch ondernemer besef je echt goed dat het in de vroege ochtend best donker is buiten. Het contrast met fel zonlicht overdag kan je op het idee zetten om afhankelijk van het tijdstip en jaargetijde een andere achtergrondkleur van je te ontwikkelen app voor deze doelgroep te laten verschijnen.
Gebruiker
De kou in de schuur en de vochtigheid op het land van de boer kan je doen besluiten een doorzichtige hoes om de iPad te gebruiken tijdens het testen van je prototype. Met een simpel stempelkussen breng je vingerafdrukken van de toekomstige gebruikers in kaart om in te schatten hoe groot de klikgebieden moeten worden.
Prototype testen
Door ter plaatse te zien van welke kant de zon schijnt, voorkom je dat een automaat om Citybustickets te kopen, verkeerd wordt geplaatst. Test je prototype in de toekomstige gebruiksomgeving en zie meteen dat de zon precies in de monitor schijnt, waardoor die nauwelijks leesbaar is.
Eigen observatie
Je ziet zelf dat het beter is om de automaat te draaien ten opzichte van de zon of dat er een kapje boven moet komen. Ook kan je aan de doelgroep vragen wat die ervan vindt. In een vroegtijd stadium van de productontwikkeling bespaar je zo op onnodige en kostbare aanpassingen achteraf. Het eindresultaat wordt gebruiksvriendelijker.
‘Assen, station Assen’
Wanneer de ontwikkelaars van de OV-chipkaart incheckpunten het prototype op meer stations hadden getest, was het meteen opgevallen dat in sommige situaties reizigers ze niet zien staan. Met als gevolg dat ze moeten zoeken of simpelweg vergeten uit te checken. Reizigers die op station Assen proberen uit te checken, weten wat ik bedoel.
Notities maken
Ter plaatse vallen mij altijd weer zaken op waar ik achter mijn bureau nooit aan had gedacht. Ik neem daarom een schrijfblok mee om alles wat me opvalt te noteren. Terloopse opmerkingen van aanwezigen neem ik ook mee. Ik stel gerichte vragen over waar ze wat met ICT-producten doen, op welke manier, wat ze daarbij bevalt of niet.
Patronen in gebruikersgroep
En ik maak foto’s, veel foto’s. Als je daarvoor geen tijd of budget hebt, kun je de doelgroep vragen om zelf foto’s te maken en die te mailen of aan Twitter of Facebook toe te voegen. Met foto’s van de gebruiksomgeving van meerdere mensen naast elkaar, ga je patronen herkennen. Kleuren die veel voorkomen, neem je in het grafisch ontwerp mee.
Verschillen
Wanneer me opvalt dat de doelgroep voornamelijk websites bekijkt in een donker slaapkamertje, weet ik dat de beleving anders is dan in een ruime woonkamer. Voor grafische ontwerpers met grote iMac monitoren is het anders ontwerpen dan voor studenten met een kleinere laptop.
Conclusie
Maak niet de fout om bij het ontwerpen van ICT-toepassingen af te gaan op je persoonlijke aannames. Probeer je daarentegen ter plekke in te leven in de eigenschappen, behoeften en beleving van de toekomstige gebruikers. Je product zal beter aansluiten op de mensen die het gaan gebruiken. Dat levert een hogere usability op. En dat is winst.
