Verandering? Weerstand! Weerstand? Mooi!

Veranderingen zijn aan de orde van de dag. Ga maar na wat het Web en sociale media de afgelopen jaren allemaal teweeg hebben gebracht. Zelfs binnen bedrijven zijn mensen het eigenlijk wel gewend dat er om de haverklap weer iets aangepast moet worden en dat daar vaak verzet bij komt kijken. Maar wat nou als je die weerstand eens als nuttig en nodig zou beschouwen? 

Theorie in de praktijk

Een aantal jaren geleden heb ik, tijdens mijn studie Cultuur, Organisatie en Management (COM) aan de VU, een literature review geschreven over weerstand bij organisationele veranderingen. Bla, bla, boeien en misschien achterhaald, maar één ding is me bijgebleven: weerstand is niet iets waar je als organisatie/manager/medewerker makkelijk overheen kunt walsen. Waar ligt de oorzaak bijvoorbeeld: bij de organisatie of bij het individu (manager/medewerker) of zelfs bij een groep individuen? Is weerstand dan altijd nadelig voor de geplande verandering en een probleem wat door blijft sudderen? De grootste verrassing lag, voor mij, in de onderzoeken en theorieën die beschreven dat weerstand juist erg nuttig kan zijn.

To cut the crap

Waar het om draait is dat weerstand er niet voor niets is. Soms gewoon om te zeiken hoor, de angst voor het onbekende moet nou eenmaal uitgesproken worden, maar veel ook omdat mensen iets zien aangekondigd worden waarvan zij ervaren hebben of gewoon zeker weten dat het niet klopt of niet kan. Neem nou het bekende “Wij willen ook iets met sociale media!” De directeur en de managers vinden het doodeng, maar denken dat ze anders teveel achter gaan lopen op de concurrentie (is meestal ook zo), de geduchte Facebookers binnen het bedrijf staan te juichen en de conservatievelingen zien alleen maar de nadelen van nare berichten op Twitter en extra werk voor de communicatie afdeling. Kortom, er is weerstand – of die nu merkbaar is of onderdrukt wordt. Waarom je er in theorie iets mee zou moeten doen:

• Weerstand zou, vooral door managers, als feedback beschouwd moeten worden waarmee nog eens goed over het plan van “iets met sociale media” nagedacht wordt.

• Hierop voort bordurend: weerstand is niet altijd tegen het plan zelf, maar vaak juist tegen de gevolgen ervan. Dus hoe zit dat eigenlijk met het extra werk voor de afdeling communicatie? Deze discussie kan er voor zorgen dat er zelfs een betere oplossing naar boven komt!

• Niet alle veranderingen zijn goed voor een bedrijf. Soms is het beter om dingen te laten zoals ze zijn (ok, bij een ander voorbeeld dan sociale media dan!). Weerstand tegen een verandering kan dit op een pijnlijke, maar hoognodige manier duidelijk maken.

• Weinig weerstand betekent soms dat de weerstand van de managers/werknemers is verminderd of dat de ze zich nooit echt hebben verzet tegen de verandering. Wie weet wat voor angsten en ideeën er niet uitgesproken worden? Dit zegt dus niets over de kwaliteit van de verandering…

• De ideeën en manier van omgaan met een verandering kunnen nogal verschillend zijn bij managers en medewerkers. Houd dus even in de gaten dat wanneer je vindt dat de ander zich niet aangepast heeft aan een verandering, dit niet altijd betekent dat ie zich verzet! Misschien heeft die manager/medewerker de verandering gewoon anders opgevat dan jij…

Weerstand en sociale media

Om bij het voorbeeld van de sociale media te blijven, hoe zou je er in de praktijk wat aan kunnen doen? Die vraag heeft eigenlijk een aparte blog post nodig, dus om een paar (logische) voorbeelden te noemen:

• De gevolgen van het aanmaken van accounts op Twitter, Facebook, Pinterest en what have you: wie gaat dit allemaal bijhouden en monitoren? Is er ook nagedacht over bijvoorbeeld het onderlinge contact tussen het callcenter en het webcare team (wanneer klanten na een telefoontje verder online gaan klagen)? Of een plan voor online crisismanagement?

• Wat dacht je ervan om niet alleen de afdeling communicatie, maar het hele bedrijf in te zetten om (binnen een kader) over het bedrijf te praten op sociale media?

• Overigens, wat zijn de ervaringen van managers en medewerkers zelf met sociale media? Zitten daar nog punten tussen waar het bedrijf van kan leren, zoals fouten die nu al voorkomen kunnen worden, kopieer-en-plak-strategieën van concurrenten en eigen, sociaal menselijke inzichten?

• Nou goed, zo zijn er nog veel en veel meer tips van experts over de omgang met sociale media door bedrijven.

Je begrijpt nu misschien wel, lieve manager of medewerker, dat het van groot belang is dat weerstandsargumenten gehoord worden! Toch? Of voel ik nu een beetje weerstand opkomen? Hoe dan ook, wat zou jij hier nog aan willen toevoegen?

Bronnen:

• Dent, E.B. & S.G. Goldberg (1999b). “Resistance to Change” A limiting perspective, The Journal of Applied Behavioral Science, 35 (1), pp. 45-47.
• Henry, P.K. (1997). Overcoming resistance to organizational change, Journal of the American Dietetic Association, 97 (10, suppl. 2), pp. S145-S147.
• Piderit, S.K. (2000). Rethinking resistance and recognizing ambivalence: a multidimensional view of attitudes toward an organizational change, Academy of Management Review, 25 (4), pp. 783-794.
• Waddell, D. & A.S. Sohal (1998). Resistance: a constructive tool for change management, Management Decision, 36 (8), pp. 543-548.