Tussenkopjes, tussenkopjes, tussenkopjes

Tussenkopjes zijn belangrijk. Voor de leesbaarheid en begrijpelijkheid van je tekst, voor de scanbaarheid van je tekst, voor het aangezicht van je tekst en ook voor de vindbaarheid van je tekst. Ik dacht dat iedere webschrijver, webdesigner en webbouwer daar inmiddels wel van doordrongen was. Maar dat valt tegen. Daarom een pleidooi voor tussenkopjes.

Het is niet zo dat tussenkopjes zo’n typisch internetverschijnsel zijn, omdat mensen nu eenmaal een hekel hebben aan het lezen van lange lappen tekst vanaf het beeldscherm. Vanaf papier hebben mensen ook een hekel aan lange lappen tekst. Daarom gebruiken we ook in folders en krantenartikelen tussenkopjes, en dat deden we al lang voordat het internet bestond.

De informatie in hapklare brokken

Voor welk medium je ook schrijft, je wilt je verhaal vertellen. Maar je wilt je toehoorder niet verstikken met een onoverzichtelijke woordenbrij. Het doel is hem naar die laatste punt te begeleiden, zonder dat hij er erg in heeft. Daarom verdeel je de tekst in niet al te lange alinea’s, van een regel of zeven. Zo kan de lezer, van alinea tot alinea, naar het einde van je artikel kan wandelen, terwijl hij de informatie in kleine porties tot zich neemt. Ook wel ‘hapklare brokken’ genoemd.

Deze alinea hoef je niet te lezen

Lezers zijn eigenwijze wezens. Op ieder moment kunnen ze besluiten te stoppen met het lezen van je artikel. Daarom moet je ze er na elke alinea weer van overtuigen dat ze de volgende alinea óók moeten lezen. Met een tussenkopje. Een tussenkopje vertelt waar dat stukje over gaat of maakt misschien nieuwsgierig naar de rest van het verhaal. Het is een stukje service van de schrijver. Het tussenkopje kan zelfs de functie hebben de lezer te vertellen dat hij die alinea níet hoeft te lezen. Bijvoorbeeld omdat de informatie in de alinea die erna komt voor hem veel relevanter is. Wat hij weer ziet aan het tussenkopje dat erboven staat.

Lorem ipsum

Ik vind zelf dat met name de wat langere teksten er veel mooier uitzien als ze in ongeveer gelijke alinea’s zijn verdeeld en voorzien van tussenkopjes. Niet alle webdesigners zijn het met me eens. Ik krijg nog regelmatig een ontwerp voor mijn neus met her en der wat vlakken die gevuld zijn met Lorem ipsum, waar ik dan echte teksten van mag maken. Het ziet er prachtig uit, maar websites zijn geen schilderijtjes en de teksten op websites zijn niet bedoeld om een evenwichtig visueel beeld te creëren. Ze zijn er om gelezen te worden en de vormgeving moet dat doel ondersteunen.

Het design van de tussenkopjes

Daarom moet ook de webdesigner heel goed nadenken over hoe de tussenkopjes eruit moeten zien. Ontwerpen waarin geen ruimte is voor tussenkopjes zijn out of the question. (Evenals ontwerpen waarin tussenkopjes met een kleine letter beginnen, maar dat is weer een heel ander verhaal.) Tussenkopjes moeten zo zijn gestyled dat ze opvallen en de tekst scanbaar maken. Maar ze mogen het geheel ook weer niet te veel onderbreken. Het moet duidelijk zijn dat het gaat om één verhaal waar een duidelijke structuur in is aangebracht. Het moet ook duidelijk zijn dat de tussenkopjes ondergeschikt zijn aan de kop en de eventuele subkop.

Verzoek aan de webbouwers

Ook Google houdt van tussenkopjes. En natuurlijk van hiërarchie. Voor de webschrijvers betekent het dat de tussenkopjes weer een extra plek zijn om je belangrijke zoekwoorden te verwerken. Sla hierin niet door, want dat maakt teksten vooral irritant. Aan de webbouwers het verzoek: mogen de tussenkopjes H2’s of H3’s zijn? Dan vindt Google ze namelijk belangrijker dan vet- of schuingedrukte teksten.

De inhoud telt minder

We hebben het nu gehad over waarom tussenkopjes belangrijk zijn, hoe ze eruit moeten zien en welke HTML-tag ze mee moeten krijgen. Maar nog maar zijdelings over de inhoud van die tussenkopjes. Het klinkt vreemd, maar dat is ook minder belangrijk. Natuurlijk moeten ze triggeren of aankondigen waar de tekst over gaat. Maar je gebruikte je kop of titel en het intro al om de lezer je artikel in te trekken. Met de tussenkopjes neem je hem aan de hand tot het eind.