Ben jij mediawijs?

Dus wat is het? Mediawijsheid houdt in dat kinderen, volwassenen om kunnen gaan met al die media waar ze door omringd worden. Televisie, radio, boeken, games, tijdschriften, YouTube, profielsites, nieuwssites, MSN, SMS, pingen (nieuw! nieuw!) reclame, billboards, muziek. Voorwaar, een schone taak voor het onderwijs.

Gevaar of zegen?
Want als we er niets aan doen, gaat het gruwelijk mis met de jeugd van tegenwoordig, roept een deel van Nederland. Kinderen worden in die media namelijk geconfronteerd met ongewenste en ongepaste content, ze zetten zaken online waarvan ze later spijt krijgen en ze slikken alles voor zoete koek wat ze er tegenkomen. Gevaar dus.

Natuurlijk is er een groep die daartegenin gaat. Kinderen kunnen prima omgaan met computers zeggen ze. Voor ons kan het dan wel nieuw en beangstigend zijn, voor hen behoren de nieuwe media tot het dagelijkse leven. Ze weten niet anders. En juist doordat ze ermee kunnen lezen en schrijven, halen ze er alles uit wat erin zit. Kortom, een zegen.

Een weg
Dat de waarheid in het midden ligt had je misschien al vermoed. Dat kinderen goed in staat zijn zelf een weg te vinden op de computer en online, klopt. Dat ze daarbij ook wel eens een verkeerde afslag nemen klopt ook. En omdat toch redelijk wat kinderen kunnen verdwalen en er zeker ook een groep is die niet zelf op pad gaat, zijn mediaopvoeding en –onderwijs geen zaken om aan de kant te schuiven.

Wie, wat en hoe?
Dus een taak erbij voor de school? Hoe moeten ze dat aanpakken? Wat moeten ze de kinderen leren? Als dit bij hun pakket komt, wat moet er dan geschrapt worden? En, laten we niet om de kokende brij heen draaien, wie gaat de leraren mediawijs maken? Bibliotheken worden in dit verband vaak genoemd. Zij beheren immers allerlei media, dat is één, en ze hebben zich de afgelopen jaren spectaculair vernieuwd, dat is twee. Maar een bibliotheek is geen school. En de ouders dan? Natuurlijk, die zijn er ook, maar hoeveel ouders zouden werkelijk goed in de gaten hebben wat hun kinderen uitvreten op Hyves, op MSN, met hun telefoon en in games?

Het is een probleem – hm, uitdaging moet ik zeggen – waar we nog niet echt een oplossing gevonden hebben. Nog maar enkele jaren geleden was het advies aan ouders: zet de pc in de woonkamer, kijk af en toe mee en bespreek met je kinderen wat ze doen op internet. Maar nu ze hun eigen laptop hebben, en een al dan niet smarte telefoon, wordt dat onhaalbaar.

Media in de school
Op welke manieren scholen deze uitdaging ook aangaan, onontkoombaar is dat (nieuwe)media in het onderwijs verregaand geïntegreerd worden als we onze kinderen mediawijs willen maken. Laat de leerlingen internet, youtube, chat, hun telefoon gebruiken in de les en maak dit tot onderwerp van bespreking: hoe heb je dit middel ingezet? Ben je er tevreden over, vond je het handig, hoe deden je klasgenoten het?

Dan blijft het feit dat leerkrachten daarop stevig getraind moeten worden. Dan blijft het feit dat geïnvesteerd moet worden in apparatuur. En zo zullen er nog wel enige feiten blijven. Maar we wilden toch een kenniseconomie worden?